Fysiek domein

We bevorderen de verkeersveiligheid

Voor onze inwoners, bezoekers en overige gebruikers, is een goede, verkeersveilige en toegankelijke infrastructuur noodzakelijk. Daarom blijven we in Zwolle investeren in een verkeersveilige infrastructuur”. Landelijk stagneert het terugdringen van het aantal verkeersdoden en gewonden, met name onder fietsers, mede door de toegenomen mobiliteit. Maar ook de voetgangers vormen een kwetsbare groep verkeersdeelnemers. Doordat dit veelal eenzijdige ongevallen betreffen (waarbij geen tegenpartij is betrokken) worden deze ongevallen nauwelijks geregistreerd. In Zwolle is in tegenstelling tot de landelijke trend een daling te zien in deze ongeval gegevens.

Zwolle sluit zich aan bij de landelijke doelstelling om te streven naar nul verkeersslachtoffers. Deze nulambitite stelt dat elk verkeersslachtoffer er één te veel is. Overheden willen samen met maatschappelijke partners een maximale inspanning leveren om risico’s in kaart te brengen en maatregelen te nemen om die risico’s te verkleinen. Dat is een ambitieuze doelstelling, juist door de groei van het verkeer in het algemeen en het aantal fietsers in het verkeer in het bijzonder, de opkomst van de (snellere) elektrische fiets en de deelname van meer kwetsbare ouderen in het verkeer de komende jaren. Om invulling te geven aan de nulambitie hebben we in 2021 gewerkt aan het Actieplan Verkeersveiligheid. Met dit Actieplan, dat begin 2022 naar de raad komt, willen we bij de aanpak van de verkeersveiligheid in en na 2022 niet alleen reactief gaan handelen, maar juist ook proactief op basis van een diverse en gestructureerde informatiebronnen en daarmee vanuit een risicogestuurde aanpak naar verkeersveiligheid kijken.

We geven prioriteit aan het aanpassen van wegen met de grootste risico’s, zoals specifieke locaties en routes waar veel klachten over komen of waar kinderen vaak gebruik van maken. Deze knelpunten gaan we het eerst aanpakken. Voor kwetsbare groepen zoeken we naar veilige kruispunten en oversteeklocaties. Zo beperken we de snelheid van gemotoriseerd verkeer in de buurt van deze plekken. Daarnaast zoeken we naar simpele maatregelen om het aantal eenzijdige ongevallen te verminderen.

We steunen initiatieven die deelnemers in het verkeer opleiden en bewustwording over risicovol gedrag, zoals alcoholgebruik en hard rijden, vergroten. Dit is vooral belangrijk in de buurt van plekken met veel kwetsbare verkeersdeelnemers, zoals bij  basisscholen en bij buurtvoorzieningen. Tegelijk gaat opleiden over belangrijke vaardigheden, zoals ouderen die goed leren fietsen op een e-bike, valtraining voor deze zelfde doelgroep en extra lessen in verkeersinzicht voor jonge bestuurders. We sturen daarnaast ook direct op gedrag, onder meer met het steunen van lokale initiatieven voor verkeersveiligheid .

Daarnaast behandelen we vragen/klachten van bezoekers en inwoners over verkeersveiligheid en leefbaarheid. Dit betreft met name meldingen over verkeersonveiligheid bij scholen en in woonwijken, geluidsoverlast van auto- en spoorverkeer en overlast door logistieke bewegingen in de binnenstad en woonwijken.

Om de verkeersveiligheid te bevorderen  hebben we diverse activiteiten uitgevoerd. Dit is gebeur aan de hand van verschillende doelen uit de Omgevingsvisie en Mobiliteitsvisie. Er worden projecten uitgevoerd, ook binnen bestaande programma’s voor fietsers en voetgangers.

Resultaten 2022

• We monitoren structureel de objectieve en subjectieve verkeers(on)veiligheid in Zwolle. Dit doen we met informatie van diverse databronnen, waaronder bijvoorbeeld ongevallencijfers, snelheidsdata, het buurt-voor-buurt onderzoek en klachten en meldingen uit de wijken. Uit deze monitoring blijkt onder andere dat het aantal geregistreerde ongevallen weer een stijging laat zien, zowel landelijk als voor Zwolle. In dat licht hebben we in 2022 gewerkt aan de afronding van het Actieplan Verkeersveiligheid die in het tweede kwartaal van 2023 naar de raad komt.

• In 2022 zijn diverse infrastructurele aanpassingen in het kader van verkeersveiligheid geïnitieerd, voorbereid of afgerond. Zoals oversteekvoorziening Mozartlaan, fietsvoorziening Bisschop Willebrandlaan, fietsroute Zwolle-Hasselt, rotonde Oldeneelallee-Schepenlaan, Damhertveld en rotonde Klokkengieterlaan.

• Meldingen over verkeerszaken worden, waar nodig besproken in de wijkverkeersteams..

• De gemeente Zwolle is gestart in samenwerking met de provincie Overijssel om meer, eventueel tijdelijke, snelheids- en roodlichtnegatiecamera’s in de stad te krijgen. Daarnaast is juist ook een aantal vaste camera's door de landelijke eenheid verwijderd.

• We zijn in overleg met de provincie over de doorontwikkeling van de risicoviewer. Een website waarmee we kunnen zien op welke wegen in Zwolle de grootste kans op ongevallen is, zodat we daar risicogestuurd een aanpak op kunnen maken.

• Er zijn diverse snelheidsmetingen uitgevoerd met ‘Smiley- borden’ om enerzijds een objectieve indruk te krijgen van het gebruik en snelheid op bepaalde wegen. En anderzijds om weggebruikers bewust te maken van hun eigen rijgedrag.

Op het gebied van gedragsbeïnvloeding wordt jaarlijks in samenwerking met de provincie en diverse partners een groot aantal educatieprojecten uitgevoerd. Dit gebeurt voor allerlei verschillende leeftijdscategorieën en doelgroepen. Te denken valt aan het theoretisch en praktisch verkeersexamen op basisscholen, Streetwise van de ANWB, De  Zwolse verkeersquiz voor basisscholen. Maar ook cursussen in verkeersregels en behandeling van diverse thema's in het verkeer zoals fietsverlichting, app- en telefoongebruik in het verkeer en de invloed van alcohol.

Na twee jaren waarin, als gevolg van de Corona-crisis, het aantal verkeerseducatieprojecten op scholen en voor diverse specifieke doelgroepen relatief beperkt was, is gebleken dat de behoefte aan verkeerseducatie in 2022 groot is. Waar het in de jaren voor en tijdens Corona soms moeilijk bleek om projecten op te starten hebben we in 2022 meer gedaan dan vooraf bedacht.

We bevorderen verkeersveiligheid, zodanig dat:

• De fietsveiligheid verder wordt verbeterd door de positie van de fiets(er) te versterken.
• De veiligheid van de meest kwetsbare weggebruikers (scholieren, ouderen) wordt vergroot.
• De ernst van de afloop van ongevallen zo licht mogelijk is
• Dit bijdraagt aan het verminderen van het aantal letselongevallen.
• Het ervaren van verkeersonveiligheid of overlast van verkeer afneemt.
• Inwoners en organisaties zich gehoord weten bij vragen en knelpunten inzake verkeer en vervoer.

• Inventariseren, bespreken en afhandelen meldingen en klachten over verkeer.
• Monitoring subjectieve en objectieve verkeersveiligheid aan de hand van cijfers (ViaStat, provincie Overijssel, Politie) en beleving weggebruikers (Buurt voor Buurtonderzoek).
• Voorbereiding aanvragen in het kader van de Decentralisatie Uitkering Verkeer en Vervoer (DUVV) voor 2023 en realiseren en verantwoorden van reeds lopende DUVV-subsidieprojecten van 2019, 2020, 2021 en 2022.
• Uitvoeren programma Verkeersveiligheid en gedragsbeïnvloeding in samenwerking met Regionaal Orgaan Verkeersveiligheid (ROV) Oost Nederland door verstrekken van subsidie aan projecten zoals op  basisscholen, Voortgezet Onderwijs en doelgroepen zoals ouderen.
• Met cofinanciering van de provincie Overijssel voeren we kleine infrastructurele projecten uit gericht op het bevorderen van de verkeersveiligheid in Zwolle.

Jaarlijks ontvangt de gemeente Zwolle veel verkeersgerelateerde vragen. Veel van deze vragen en klachten zijn behandeld in de wijkverkeersteams. Daarnaast zijn de subjectieve en objectieve verkeersveiligheidscijfers gemonitord in relatie tot de diverse kredieten en projecten. De aanvragen voor de subsidie Decentralisatie Uitkering Verkeer en Vervoer (DUV&V) zijn voorbereid. Voor het subsidiejaar 2023 zijn de volgende drie projecten bij de provincie Overijssel ingediend voor subsidie:
Snelle fietsroutes

• Fietsroute Zwolle - Raalte: Rhijnvis Feithlaan 2e fase
• Fietsroute Zwolle – Hasselt 2e fase

Verkeersveiligheid

• Verkeersveiligheid Hogenkampsweg (van 50 naar 30)

Van deze 3 projecten zijn de eerste 2 door de provincie Overijssel gehonoreerd voor subsidie. Het laatste project staat op de reservelijst en komt alleen mogelijk in aanmerking als er subsidiebudget vrijvalt bij de provincie.

De lasten laten een voordelig saldo zien van € 159.696. Omdat de baten een nadelig saldo hebben van € 66.841 en er € 125.000 meer wordt toegevoegd aan de reserves, wordt uiteindelijk een nadelig resultaat gerealiseerd van € 32.145.

Dit nadelige resultaat kan als volgt worden verklaard:

• Het nadelige resultaat wordt veroorzaakt doordat naar aanleiding van vragen uit de bevolking en op verzoek van college en management € 33.155 aan niet begrote kosten is gemaakt voor het aanpassen van het kruispunt Burgemeester van Rooijensingel - Stationsweg.
• Daarnaast zijn in 2022 € 2.216 nagekomen kosten voor het project Fietstunnels Zwartewaterallee afgedekt vanuit het structurele budget.
• De fysieke maatregelen en de kosten voor gedragsbeïnvloeding vallen onder dezelfde beschikking van de provincie en kunnen onderling worden uitgewisseld. Gedurende het jaar is er actief gestuurd op de ontwikkelingen hierin. De lasten voor kleine fysieke maatregelen waren € 54.593 lager dan begroot. Hier tegenover staat dat de lasten voor gedragsbeïnvloeding verkeersveiligheid € 34.526 hoger waren dan begroot. De verwachte baten voor de kleine fysieke maatregelen zijn € 42.735 lager, terwijl de verwachte baten voor gedragsbeïnvloeding verkeersveiligheid € 25.894 hoger zijn. Hiermee zijn de lasten € 20.067 lager, terwijl de baten € 16.841 lager zijn.
• Besteding van het budget van € 75.000 voor een bijdrage aan het Waterschap inzake dijk- versterking van het project Stadsdijken aan de Industrieweg heeft in 2022 niet kunnen plaatsvinden. Verwachting is dat dit in 2023 alsnog zal gaan plaatsvinden. De beschikbare middelen zijn in de reserve nutvw-fysiek gestort waardoor de toevoeging aan de reserves € 75.000 hoger is. Per saldo geeft dit geen resultaat.
• De Provincie Overijssel stelt subsidie beschikbaar voor de uitvoer van Kleine fysieke maatregelen. De periode van uitvoer hiervan is in principe jaar gebonden. Mogelijk uitzondering hierop is de afronding van werkzaamheden wanneer deze eerder onontkomelijk zijn ingezet. Dit is hier het geval, waardoor we een deel van de subsidie kunnen verantwoorden over bestedingen in 2023. Dit geeft wel dat we ook de eigen middelen moeten meenemen naar 2023. Voor 2022 betekent dit dat de lasten € 100.000 lager zijn, waarvoor € 50.000 minder baten zijn ontvangen vanuit de subsidie. De niet bestede eigen middelen worden gereserveerd in de de reserve nutvw-fysiek waardoor de toevoeging aan de reserves € 50.000 hoger is.

In 2022 is een aantal projecten in het kader van de provinciale DUVV-subsidiegelden 2019 en 2021 afgerond, of zijn de voorbereidingen gestart. De volgende projecten zijn afgerond:

• Onderzoek Fietstunnels Zwartewaterallee
• Verkeersonderzoek Eemlaan – Rijnlaan
• Snelfietsroutes Zwolle – Staphorst en Zwolle – Nieuwleusen
• Verkeersveiligheid Katerdijk – toerit A28.
• Ontvlechten Van Walsumlaan (Hogeschool Windesheim)
• Herinrichten Brederostraat – Wipstrikkerallee
• Projecten in het kader van zogenaamde Kleine Infrastructurele Maatregelen, onder andere:
  • Verbeteren voetgangersoversteekplaats Morzartlaan
  • Aanbrengen plateau Botlek
  • Aanpassen rotonde Oldeneelallee – Schepenenlaan
  • Aanpassen rotonde Klokkengieterlaan
  • Aanbrengen fietsstroken op de Nipkowstraat
  • Aanpassen kruispunt dr. Hengeveldweg – Dr. Spanjaardweg

Daarnaast zijn voor de volgende projecten de voorbereidingen of de uitvoering opgestart:

• Fietstraat Damhertveld
• Het verwijderen van fietspaaltjes

Tot slot zijn in het kader van gedragsbeïnvloeding diverse projecten op scholen en voor specifieke doelgroepen uitgevoerd.

Rembrandtlaan-knelpunt verkeersveiligheid

Van Karnebeektunnel verkeersveiligheid

Fietstunnels Zwartewaterallee

Rotonde Roelenweg

Eemlaan-Rijnlaan

Wipstrikkerallee verkeersveiligheid

Rembrandtlaan-knelpunt verkeersveiligheid
Het project is in 2021 afgerond en begin 2022 is de subsidie door de provincie Overijssel vastgesteld. Het ging hier om een drietal verantwoordingen die we na overleg gecombineerd hebben kunnen aanbieden. De investeringskosten waren € 133.161 lager, waardoor de subsidie € 115.654 lager is vastgesteld en € 17.507 minder zal worden geactiveerd.  Het project is in 2022 afgesloten waarna het restant van € 17.507 is vrijvallen uit de dekkingsreserve kapitaallasten ten gunste van de algemene middelen op programma 10.

Fietstunnel Zwartewaterallee
Het project is in 2022 afgerond en de subsidie is vastgesteld door de provincie Overijssel. De lasten waren € 2.216 hoger dan begroot, deze zijn afgedekt vanuit het structurele budget Baten & Lasten.