Fysiek domein

We zorgen dat alle gebieden een hoogwaardige water - groen- en recreatiestructuur krijgen en houden

Een goede, bereikbare en bruikbare groenblauwe structuur is één van de randvoorwaarden voor een vitale en levendige stad. De groenblauwe structuur is ook essentieel in de wijken voor een gezond leefklimaat. Een stad die stedelijker wordt, maar waar het groen steeds dichtbij is. Onze bewoners moeten zich kunnen ontspannen en tot rust kunnen komen in het groen en op of langs het water. We vinden het belangrijk dat mensen gestimuleerd worden om te bewegen en te spelen; groen en water in of dichtbij woon- en werkgebieden zijn daarbij essentieel. Als er één ding duidelijk is geworden uit de Covid-19 (Corona) pandemie, dan is het wel het belang van het beschikken over voldoende goed ingerichte groene buitenruimte dichtbij huis, en dus juist ook ín de stad.  
Daarnaast is de stedelijke groene ruimte steeds belangrijker als leefomgeving voor dieren en planten. Wij koesteren onze groenblauwe structuren met ecologisch beheer en een volwassen bomenbestand, mede omdat die bijdragen aan een klimaat bestendige stad. We vinden een groene stad die toegerust is op een veranderend klimaat en in balans is met een prachtige omgeving van groot belang. Verbetering van bestaande groenblauwe structuren en goed beheer en onderhoud van de bestaande structuren gaan daarbij hand in hand. We geven bewoners de ruimte om hun eigen leefomgeving te vergroenen en werken daarbij samen met de partners in het Zwolse Natuurplatform.

In het coalitieakkoord 2018-2022 staat beschreven dat bij groei en verstedelijking van de stad ook oog is voor groen en biodiversiteit. Daar waar mogelijk versterken we deze. Biodiversiteit maakt onderdeel uit van het Groenbeleidsplan en de Groene agenda. Het versterken van de groen en biodiversiteit doen we door onder andere de inzichten van de miniconferentie groenbeheer/biodiversiteit te betrekken bij onze aanpak op groenbeheer en biodiversiteit. Dit wordt geconcretiseerd in een meerjarenaanpak van biodiversiteitsbevordering in het beheer.

We faciliteren de verbetering van de groenstructuur in de stadsrand en bouwen deze verder uit langs IJssel, Zwarte Water en Vecht. We promoten en gebruiken onze groene kwaliteiten van stad en ommeland voor de toeristische aantrekkelijkheid van Zwolle (o.a. de groene bolwerken, de stadsparken, het Vechtdal en de IJsseldelta). De stenige buurten en wijken worden vergroend of krijgen betere verbindingen met bestaande groengebieden, waardoor de aantrekkelijkheid en leefbaarheid van die buurten voor de bewoners toeneemt en tegelijkertijd meer klimaatbestendig en duurzaam wordt. Waar er ontwikkelingen zijn, nemen we de kansen dan wel knelpunten op het vlak van recreatie en groen mee. Dit geldt ook voor het buitengebied. Hiermee vergroten we de leefbaarheid van het buitengebied en de kwaliteit van het landschap.

In 2022 hebben we de verbeterslag in de biodiversiteitsbevordering in het beheer verder gecontinueerd. Een 5 jarige pilot anders (gefaseerd) maaien op 5 locaties, waarbij we alle jaren ook de biodiversiteit monitoren door het tellen van de aanwezige insecten in het pilotgebied.
Verder zijn de plannen in uitvoering gebracht voor het anders gefaseerd snoeien van knotwilgen, het gerichter beheren van sleedoornbeplanting t.b.v. de Sleedoornpage en diverse kleinere verbeteringen vanuit de kansenkaart voor biodiversiteitsbevordering in de stad. Ook hebben we de communicatie op onze website verder verrijkt met informatie over groen, natuur en biodiversiteit.
Ter verbetering van de groenstructuren in buurten en wijken zijn het afgelopen jaar op veel plekken investeringen gedaan (zie activiteiten).
Ook in de planvorming zijn belangrijke stappen gezet, onder meer door de vaststelling door de raad van “Ons Stadshart van morgen” en een bijbehorend Uitvoeringsprogramma.

We zorgen dat alle gebieden een hoogwaardige water-, groen- en recreatiestructuur krijgen en houden, zodanig dat:

• We de basis op orde houden en sturen op basis van risico-analyses en tegelijketijd het beheer inzetten anticipererend op de toekomst van biodiversiteitsbelang en bewonersbelangen.
• We bestaande groen- en waterstructuren versterken en uitbouwen waar deze onvoldoende zijn.
• We hiervoor vooral al lopende projecten of herstructureringen benutten (zoals Hoogwaterbeschermingprogramma, Ruimte voor de Vecht, Zwolle Spoort en stadslandbouw).
• Het groen en water optimaal gebruikt kan worden (voldoende massa, bereikbaar en toegankelijk) en de recreatieve gebruiksmogelijkheden vergroot worden.
• Zwolle via het water goed bereikbaar is en blijft.
• De reeds rijke biodiversiteit in onze stad koesteren en waar mogelijk verder bevorderen.

Groene Agenda 2015 - 2025 (2015)

Visie op het Beheer van de Openbare Ruimte in Zwolle (BOR) 2015)

Uitvoeringsprogramma Ruimte voor de Vecht https://www.google.nl/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=&ved=2ahUKEwi85oiOjbbzAhUFsKQKHYVGDdkQFnoECAcQAQ&url=https%3A%2F%2Fonline.ibabs.eu%2Fibabsapi%2Fpublicdownload.aspx%3Fsite%3Dzwolle%26id%3D48100&usg=AOvVaw2TZ70u5J28Fe_LOTMKeyeD

Uitvoeringsprogramma Ruimte voor de Vecht

Recreatievisie (2004)

Speelruimte in Zwolle (2000) met aanvulling Natuurspeelplaatsen (2010)

Risicogestuurd- en ontwikkelend beheer

• Ecologisch groenbeheer en bijdrage aan biodiversiteit in de stad. Samen met onze uitvoeringspartner ROVA werken wij aan het verder bevorderen van de biodiversiteit in onze stad. Dat ecologisch groenbeheer doen we op verschillende manieren en over meerdere jaren. Onder andere door het aanplanten van bloembollen om vroegtijdig in het jaar voedselbronnen voor insecten aan te bieden, diverse proeflocaties zijn aangewezen om gefaseerd te maaien en de flora en fauna meer en andere kansen te geven, aanpassingen door te voeren in het maairegime om in het najaar langer voedselbronnen voor insecten beschikbaar te hebben, op meer locaties overjarig gras en riet te laten staan, aanpassingen door te voeren in het oever- en hakhoutbeheer, het aanplanten van voedselbomen en andere bomen.
• Inspectie van bomen conform Boomveiligheidsrichtlijn (BVR) methodiek en inspectie speeltoestellen.
• Beheer speeltoestellen, recreatieplassen en veerdiensten.
• Voortgang met onderzoeken die in 2021 zijn opgezet en actualisatie van het speelbeleid, met aandacht voor inclusief spelen.
• Uitvoeren van het jaarlijks onderhoudsprogramma Waterwerken; onderhoud beschoeiing en waterwerken, fonteinen, sluizen en remmingswerken, onderhoud havens, kaden en bruggen.
• De Groene Kaart is geactualiseerd en opgenomen als Raamwerkkaart  “Hoofgroenstructuur” in de Ontwerp Omgevingsvisie. De Groene kaart is van betekenis in de nieuwe  Bomenverordening (2021). In de Bomenverordening is het beleid ten aanzien van de bescherming van bomen opgenomen. De verordening vormt de basis voor de vergunningverlening, zowel aan de gemeente als particulieren.  
• Bomenbestand, bomenonderhoud en droogteschade zie bestedingvoorstellen 30 structureel en 58 incidenteel
• Exploiteren van havens en de bediening van de bruggen.
• Verbeteren en vernieuwen netwerk recreatieve wandel- en fietsroutes #buitengeluk.
• Onderzoek naar mogelijkheden tot verbeteren of uitbreiding skatevoorzieningen.

Benutten van initiatieven en mogelijke meekoppelkansen bij ruimtelijke planvorming (zie ook doel 6.4.2 )

• Als onderdeel van de Begroting 2022 wordt ter uitvoering van dit doel voorgesteld om in te stemmen met bestedingsvoorstel (Actualiseren van het groen- en recreatiebeleid).
• Benutten bewonersinitiatieven (zoals de vervolginitiatieven voortvloeiend uit de pilot Vitaal Assendorp en de Groene Loper) en projecten Binnenstadsprogramma voor de vergroening van wijken waaronder de binnenstad;
• Het benutten van meekoppelkansen met de klimaatthema’s wateroverlast, hitte en droogte.
• Deelname aan het provinciale programma “Natuur voor Elkaar” door het inbrengen van kansrijke pilots en projecten, zoals pilot Langdurig Landschapsbeheer, show-cases voor “Meer bruikbaar groen in steden en dorpen” en “Natuurinclusief bouwen” Benutten van de woningbouw bij Stilo-hal  in Dieze voor verbetering van de groene vinger Middelweg (Diezerpark).
• Benutten van de nieuwe ruimtelijk-economische koers voor het gebied Marslanden A (Enexis) en de planontwikkeling voor de Nooterhof ten behoeve van de versterking van de hoofdgroenstructuur langs het Almelose Kanaal en de aanleg van nieuwe recreatieve verbindingen binnen het gebied. Als onderdeel van de Begroting 2022 wordt ter uitvoering van dit doel voorgesteld om in te stemmen met bestedingsvoorstel 40 (Nooterhof).
• Benutten van gebiedsontwikkelingen zoals de Spoorzone/IJsselhallen. Hier liggen opgaven voor de aanleg van nieuwe parken in de groenarme wijk Assendorp, Hanzeland en Kamperpoort. Bovendien zijn er kansen voor natuurinclusief bouwen met  groene gevels en daken, nestkasten voor vogels en  vleermuizen en herstel van waterstructuren voor klimaatadaptatie.
• Benutten en faciliteren van initiatieven stadslandbouw bij Dijklanden/Langenholte, Spoolde en Berkum.
• Samenwerking met het Natuurplatform Zwolle en daaraan gelieerde partijen. Met de vrijwilligers van de Zwolse Natuurorganisaties wordt samengewerkt om de natuur in Zwolle te versterken.
• Toezien op het goed geregeld hebben van het  eindbeheer van de uiterwaarden van de IJssel (Ruimte voor de Rivier) door of vanwege Rijkswaterstaat.
• Verbeteren van rietlanden langs het Zwarte Water in kader van Natura 2000 projecten en het begeleiden van provinciale Uitvoeringsprogramma Zwarte Water Vecht (UZV).
• Voortzetten van het programma Ruimte voor de Vecht (2019 - 2022) met de 13 partners in de Netwerkorganisatie, aan de hand van het geactualiseerde  Masterplan en uitvoeringsprogramma (zie projecten). .  
• Het uitvoeren van de Pilot Langdurig Landschapsbeheer (Hart  voor de IJsseldelta)  samen met de Gebiedscoöperatie IJsseldelta en de Stichting Particuliere Landschapsdiensten IJsseldelta (SPLIJ).
• Voorbereidingen treffen voor deelname aan een nieuw Europees LEADER-programma ten behoeve van een vitaal platteland.

Het risicogestuurd -en ontwikkelend beheer is uitgevoerd conform begroting. De reguliere (boom)inspecties ten aanzien van het beheer zijn uitgevoerd en maatregelen zijn ingezet daar waar nodig. Het boomonderhoud is gecontinueerd om op het juiste niveau te houden.
Ter bevordering van de bewonersparticipatie bij het vergroenen in de bestaande buurten is de Groene Loper succesvol doorgezet.
Door extra inzet van alle partijen beleeft de Nooterhof een revival. Het is weer een plek voor de “groene organisaties” geworden en één van de plekken van waaruit  Natuur- en Milieueducatie (NME) wordt uitgevoerd. Ook blijft het groene karakter behouden.
In de stad werden de Oosterlaan en de Thomas á Kempisstraat opgeleverd met meer en aantrekkelijk groen.
Er is een start gemaakt met de aanpassingen van het Stinspark en Azaleapark. In Stadshagen bij Breezicht zijn belangrijke groenstructuren zijn aangelegd.
Nu de spoorverbreding Zwolle Spoort achter de rug is, is ook het nieuwe park Wipstrikpark (op oude Boomkwekerij-locatie), bruikbaar ingericht met een nieuwe wandelverbinding over de dijk langs het Almelose Kanaal. Dit park annex waterberging sluit aan op de nieuwe fietspaden richting Herfte langs het spoor en op de nieuwe wandelonderdoorgang bij het spoor richting Selhorstpad.
In het buitengebied zijn belangrijke verbeteringen aangebracht in de gebieden van Landschap Overijssel ten behoeve van natuurherstel, bijvoorbeeld Slenken Kranenkolk (Langenholte). Ook zijn nieuwe langjarige contracten afgesloten voor particulier landschapsonderhoud (groene en blauwe Diensten).

De lasten en de baten laten een voordelig saldo zien van € 643.258 en € 20.874. Omdat er € 358.503 meer is toegevoegd aan de reserves en € 75.781 minder is onttrokken uit de reserves, wordt uiteindelijke een voordelig resultaat gerealiseerd van € 229.848.

Dit voordelig resultaat wordt gerealiseerd door:

• Voor groen zijn € 421.990 lagere kosten en € 51.441 hogere opbrengsten gerealiseerd.
  • De extra kosten voor schadeherstel bedragen € 46.866. Hier tegenover staan eveneens hogere opbrengsten uit ontvangen schadevergoedingen.  
  • De kosten zijn € 208.657 lager door overlopende posten die in 2023 worden afgerond. Dit budget wordt toegevoegd aan de reserve nutvw-fysiek.
  • Op de overlopende posten vanuit 2021 is € 34.234 minder besteed. Deze kosten zijn daarom ook niet ten laste van de reserve gebracht waardoor de onttrekking uit de reserve nutvw-fysiek eveneens lager is.
  • Daarnaast is € 225.965 minder besteed, grotendeels veroorzaakt doordat onderhoud van areaaluitbreidingen later is gestart dan begroot.  
• Voor water zijn € 125.932 lagere kosten en € 1.939 hogere opbrengsten gerealiseerd.
  • De kosten zijn € 88.731 lager door overlopende posten die in 2023 worden afgerond. Dit budget wordt toegevoegd aan de reserve nutvw-fysiek.
  • Op de overlopende posten vanuit 2021 is € 19.967 minder besteed. Deze kosten zijn daarom ook niet ten laste van de reserve gebracht waardoor de onttrekking uit de reserve nutvw-fysiek eveneens lager is.  
  • De overige diverse kleinere voordelen op de lasten bedragen € 17.234.
• Voor recreatie zijn € 103.951 lagere kosten en € 9.758 hogere opbrengsten gerealiseerd.
  • Het groot onderhoud aan de skatebaan is uitgesteld naar 2023. Hierdoor is € 35.000 niet besteed. Dit bedrag wordt toegevoegd aan de reserve nutvw-fysiek.
  • De kosten zijn € 17.654 lager doordat overlopende verplichtingen in 2023 worden afgerond. Dit bedrag wordt toegevoegd aan de reserve nutvw-fysiek.
  • Op de overlopende verplichtingen vanuit 2021 is € 16.618 minder besteed. Dit bedrag is ook minder onttrokken uit de reserve nutvw-fysiek.
  • Op groot onderhoud van de Wythmenerplas is € 27.148 minder besteed. Dit bedrag is ook minder onttrokken aan de reserve onderhoud recreatieplassen.
  • Op onderhoud en certificering van 't Kleine Veer is € 32.438 meer besteed. Voor groot onderhoud is € 22.186 meer onttrokken uit de reserve onderhoud Kleine Veer en € 8.461 meer gestort.
  • Daarnaast zijn de kosten onderhoud parkeerplaats Wythmenerplas € 19.423 lager en zijn er diverse kleinere afwijkingen van per saldo € 20.547 voordelig.
• Bij havens worden € 7.938 hogere kosten en € 42.264 lagere opbrengsten gerealiseerd. De hogere lasten zijn het saldo van diverse voor- en nadelen, waarbij de hogere energielasten het belangrijkste nadeel vormen. Tegenover de hogere energielasten staan geen hogere inkomsten doordat het tarief in de havenverordening niet is aangepast. De baten vallen lager uit doordat er in de zomer een periode minder schepen hebben aanlegd in Zwolle door de zeer lage waterstand in de IJssel.
• Voor groen- en recreatiebeleid zijn de lasten € 678 hoger.

Op basis van bovenstaande afwijkingen wordt er € 358.503 meer toegevoegd aan de reserves. Een bedrag van € 350.042 is toegevoegd aan de reserve nutvw-fysiek in verband met werkzaamheden die overlopen naar 2023 en € 8.461 is meer gestort in de onderhoudsreserve Kleine Veer.
De lagere onttrekking aan de reserves wordt voor € 70.819 veroorzaakt doordat minder kosten ten laste zijn gebracht  van de reserve nutvw-fysiek. Daarnaast is er € 27.148 minder onttrokken uit de onderhoudsreserve recreatieplassen en € 22.186 meer onttrokken aan de onderhoudsreserve Kleine Veer.  

Alle projecten Ruimte voor de Vecht zijn afgerond/uitgevoerd, behalve project Ecopassage (A28/Vecht). De ecopassage wordt op een later, geschikter, moment opgepakt. In plaats daarvan worden nu verbeteringen op het zelfde vlak nagestreefd in Langenholte (Brinkenbuurt en Kolksteeg).
Bij het Hoogwaterbeschermingsprogramma Stadsdijken Zwolle zijn de meekoppelkansen, zoals wandelpad Zwartewaterboulevard, opgenomen in de definitieve uitvoeringsplannen.
De vervangingsinvesteringen zijn uitgevoerd. Voor bomen geldt dat de vervangingen gefaseerd zijn uitgevoerd en dat in delen van de stad de populieren, iepen, essen en acacia’s vervangen zijn.

Structuurvisie VCN Fase1

NLY '12-'15

Ruimte voor de Vecht

2019-Fonteinen

2019-Vijver Lubeckplein

2020-Beschoeiingen, kademuren en waterwerken

2020-Bomen/Beplanting

2020-Spelen

Stinspark

Vechtdal - regiodeal

Hoogwaterbeschermingsprogramma meekoppelkansen

Walstroomvoorziening 2019

2021-Beschoeiingen

2021-renovatie houten fundatie

2021-Spelen

2022-Beschoeiingen&waterwerken

2022-Spelen

2022-Skateb Wezenlandenp vloer

2022-Wandelroutenetwerk

2023-beschoeiing & waterwerken

2023-kademuren paalfundatie

2023-VVI spelen

Hieronder wordt een financiële toelichting gegeven op de projecten, de inhoudelijke toelichting is opgenomen onder de toelichting "realisatie kredieten".

Afgesloten projecten
In 2022 zijn een aantal projecten afgesloten:

• Voor project Nationaal Landschap Ijsseldelta (NLY) was de subsidie al in voorgaande jaren definitief vastgesteld. In 2022 is het project afgesloten. Het restantkrediet van € 27.129 zal niet meer ten laste komen van de reserve Vastgoed. De laatste werkzaamheden worden gecombineerd met het Regiodeal project Brede Welvaart in het Vechtdal. Binnen de reserve Vastgoed is hiervoor een laatste bijdrage gereserveerd.  
• Voor project Ruimte voor de Vecht was de subsidie eveneens al op een eerder moment vastgesteld. De laatste afrondende werkzaamheden voor infopanelen Westerveldse bos zouden in 2022 plaatsvinden. Dit is doorgeschoven naar 2023. Het restantbudget van € 20.000 is geraamd binnen de reguliere begroting zodat dit oude project kon worden afgesloten.
• De projecten Spelen 2020 en 2021, 2019-Vijver Lubeckplein, 2020-Beschoeiingen, kades en waterwerken en 2021-Beschoeiingen zijn in 2022 conform begroting afgerond en afgesloten.
• Het project 2019-Fonteinen is afgerond met een positief saldo en zal in 2023 worden gesloten.
• De walstroomvoorziening in de Margriethaven is afgerond, afwikkeling van de te ontvangen subsidie dient nog plaats te vinden  in 2023.