Paragrafen

Inleiding
De paragraaf weerstandsvermogen en risicomanagement gaat over de risico’s die uitvoering van het gemeentelijk beleid met zich meebrengt. De nota weerstandsvermogen en risicomanagement 2018 is het beleidskader voor deze paragraaf. Hierin liggen de te hanteren uitgangspunten bij het opstellen van de risico-inventarisatie en de kaders voor het beoordelen van het weerstandsvermogen vast. Ook de hoogte van de algemene concernreserve is daarin opgenomen.

De gemeente Zwolle wil over voldoende middelen beschikken om onvoorziene gebeurtenissen op te vangen, zonder genoodzaakt te zijn om direct in te grijpen in de begroting en daarmee in het gemeentelijke beleid. Hiertoe wordt tweemaal per jaar geïnventariseerd welke financiële risico’s de gemeente loopt, waarvoor geen beheersmaatregelen of voorzieningen zijn getroffen en geen verzekering is afgesloten. Op basis hiervan wordt door middel van kansbepaling de benodigde weerstandscapaciteit bepaald en afgezet tegen de beschikbare weerstandscapaciteit. Als normratio (= verhouding tussen de beschikbare weerstandscapaciteit en de benodigde weerstandscapaciteit) houden we 0,8 aan. Binnen de bandbreedte 0,6 tot 1,0 is geen directe actie noodzakelijk, daarbuiten wel.

De paragraaf weerstandsvermogen en risicobeheersing geeft inzicht in:

• Het beleidskader;
• Een inventarisatie van de risico’s;
• Een inventarisatie van de benodigde en de beschikbare weerstandscapaciteit.

De beoordeling van de relatie tussen benodigd en beschikbaar weerstandscapaciteit (het weerstandsvermogen) en de voorgeschreven kengetallen (netto schuldquote, solvabiliteitsratio, grondexploitatie, structurele exploitatieruimte en belastingcapaciteit).
De inventarisatie van de risico’s heeft plaatsgevonden met maart 2023 als peilmaand. In deze paragraaf zijn de openbare risico’s opgenomen, met een bijbehorende overzicht. In dit overzicht is ook het totaalbedrag opgenomen voor de vertrouwelijke risico’s. Risico’s die conform de WOO als vertrouwelijk zijn betiteld, zijn vertrouwelijk separaat aan de Raad beschikbaar gesteld.
De paragraaf geeft geen inzicht in het gevoerde risicomanagement. Dat is het beleid over het voorkomen, minimaliseren en beheersen van risico’s. Hieraan is binnen de diverse programma’s en afzonderlijke raadsstukken aandacht besteed.

De inventarisatie met een totaal van €49,9 miljoen aan gewogen risico's kent diverse onderdelen. Onderstaand overzicht geeft daartoe een financieel beeld.

(bedragen x €1.000)   

Gevolgen toenemende inflatie en kostenstijgingen / oorlog in Oekraïne
In 2022 is vanwege extreme kostenstijgingen (zoals energie, grondstoffen en arbeidsmarkt) en hoge inflatie extra ruimte in de weerstandsvermogen achter de hand gehouden. En daarnaast is voor directe hogere energiekosten voor de gemeente een budget van € 1,5 miljoen bij de eerste berap 2022 beschikbaar gesteld en is bij raadsbesluit van 11 juli 2022 het handelingsperspectief extreme prijsstijgingen 2022 vastgesteld.
Het budget voor extra energiekosten is nagenoeg geheel benut. Daarnaast is sprake geweest van één project waarvoor in 2022 aanvullend budget beschikbaar is gesteld vanwege de kostenstijgingen.
Door het toepassen van diverse beheersmaatregelen, zoals scope bijstellen, prioriteren, faseren, uitstellen, opvangen binnen programmabudget of kredietproject, is het effect van de kostenstijgingen in 2022 beperkt. Op onderdelen zien we wel dat het doorwerking heeft naar 2023.  
Voor 2023 is bij de begroting 2023 besloten een stelpost prijsontwikkelingen op te nemen van € 2,5 miljoen (onder andere ook voor de directe hogere energiekosten voor de gemeente) en de weerstandsratio op 120% te houden om eventuele onvoorziene kosten vanwege de prijsontwikkelingen op te vangen. Daarnaast is op 19 december 2022 een besluit genomen over de voortzetting van het handelingsperspectief extreme prijsontwikkelingen voor het jaar 2023.

Naast het effect van de prijsstijgingen op de projecten zien we ook dat de schaarste aan grondstoffen en beschikbaarheid van personeel ertoe leiden dat projecten een langere doorlooptijd hebben aangezien deze factoren van grote invloed zijn op de termijn waarbinnen een project gerealiseerd kan worden.