Paragrafen

Het onderdeel civiele kunstwerken betreft vaste en beweegbare bruggen en tunnels.

Beleidskader
We hanteren naast de Omgevingsvisie ‘Ons Zwolle van morgen 2030’ de landelijke en / of Europese normen en richtlijnen (zoals de Nederlandse CUR en de Europese machinerichtlijn) en diverse landelijke aanbevelingsdocumenten.

Uitvoering
We stellen vanuit onze beheersystematiek een globale onderhoudsplanning op (primair op basis van de theoretische vervangingscycli). We voeren gedetailleerde inspecties uit volgens de CUR 117. Alle (ruim 550) bruggen en tunnels inspecteren we minimaal eens per drie jaar, op de aspecten 'heel' en 'veilig'. De inspecties en schouwen voeren wij periodiek uit (jaarlijks schouwen, 3-jaarlijks inspectie gehele areaal). In 2022 is gestart met een nieuwe ronde.
De technische installaties van de 14 beweegbare bruggen inspecteren we jaarlijks op functionaliteit / storingsrisico en zijn in 2019 geïnspecteerd op de machine- en arbeidsmiddelenrichtlijn. De benodigde maatregelen zijn in uitvoering of gepland (zie ook relevante ontwikkelingen).
Los van de technische consequenties hebben we procedureel de installatieverantwoordelijkheid nog niet geregeld. Het basis handboek is in concept gereed en de implementatie ervan is in 2022 gestagneerd.  
Grootschalige renovaties financieren we niet uit het onderhoudsbudget maar als vervangingsinvestering. Eventuele volledige vernieuwing vindt plaats vanuit specifieke kredieten (na raadsbesluit). Wij stemmen altijd af met andere plannen en gebiedsontwikkelingen.

Relevante ontwikkelingen
Landelijk is er zorg over de constructieve veiligheid van bruggen. Door de periodieke inspectie van alle civiele kunstwerken (bruggen) hebben wij een goed beeld van de staat van onze de bruggen. In 2022 hebben we alle kunstwerken ook risicogestuurd onderzocht op draagvermogen. Er zijn geen signalen dat de constructieve veiligheid van de Zwolse bruggen in het geding is. Er is sprake van goede documentatie over de algehele constructie en over het gebruik (verkeersklassen, intensiteiten e.d.). Voor enkele kunstwerken hebben we in 2022 plaatselijke en/of tijdelijke versterkingen uitgevoerd en we monitoren deze.
De Europese regelgeving (b.v. arbomiddelen- en de machinerichtlijn (MRL)) is bepalend voor de beheeropgave, die leidt een hogere investerings- c.q. onderhoudsbehoefte. De machinerichtlijn schrijft voor aan welke veiligheidseisen machines moeten voldoen. De maatregelen en kosten zijn uitgewerkt en onderdeel van de nota kapitaalgoederen 2022-2026. Ook de trendlijn van de vervangingen is onderdeel van de nota. We voorzien in 2023 voor een drietal bruggen (Pelser, Vispoorten en Diezerpoortenbrug) dat de mechanische en technische installaties vervangen moeten worden om te voldoen aan de richtlijn en daarmee de veiligheid. Deze middelen zijn in de begroting 2023 toegekend. De Kerkbrug dient ook aangepast te worden aan de MRL maar daar zijn geen middelen voor aangevraagd. De Kerkbrug valt binnen de ontwikkelingen van het Stadshart en Weezenlanden Noord. Afstemming met deze projectteams biedt mogelijkheden voor eventuele verplaatsing van de brug. Daamee is de Kerkbrug onderdeel van deze ontwikkelingen geworden.
Naast het borgen van de constructieve veiligheid krijgt ook het borgen van de installatieverantwoordelijkheid en de cyber security continu aandacht. De implementatie installatieverantwoordelijkheid is 2022 gestagneerd. De reden hiervoor ligt in de arbeidskrapte, die niet alleen in de markt zit maar ook in onze eigen organisatie. De maatregelen om de cybersecurity te verbeteren zijn grotendeels uitgevoerd.

Risico’s

• Financiële consequenties a.g.v. voldoen aan arbomiddelen- en machinerichtlijn.
• Veiligheidsrisico’s door stagnatie implementatie installatieverantwoordelijkheid
• Extreme prijsstijgingen als gevolg van de energiecrisis, grondstoffen schaarste en arbeidskrapte.
• Ontbrekend inzicht in de 10 jaren doorkijk van alle opgaven, waardoor we ons beheer en onderhoud er onvoldoende op kunnen afstemmen. Hierdoor kan kapitaalvernietiging optreden. Met name inzicht in de mobiliteitsverandering kan grote impact hebben op het onderhoud en vervangen van de kunstwerken. Daarom de noodzaak voor een organisatiebrede MJOP.
• Wel inzicht in de technische ouderdom en daarmee de toekomstige vervangingsopgaven en onderkend dat de ouder worden infra meer vervangingsinvestering vraagt, maar financieel nog niet toegekend.

Financiën
In 2022 is aan kunstwerkenonderhoud circa € 2,4 miljoen (inclusief kapitaallasten) uitgegeven en is € 650.000 besteed aan vervangingsinvesteringen voor kunstwerken (bruggen).