Fysiek domein

We ondersteunen de ruimtelijke ontwikkeling van de stad door middel van actief of faciliterend grondbeleid

Het grondbeleid, zoals beschreven in de verplichte paragraaf grondbeleid, ondersteunt de ruimtelijke ontwikkeling van de gemeente, waarbij direct en indirect met inzet van financiële- en juridische instrumenten bij wordt gedragen aan een evenwichtige en duurzame ontwikkeling van Zwolle. Duurzaamheid is uitgangspunt bij al ons handelen. Bij het vaker ontbreken van financieel rendabele ontwikkelingen, wordt gezocht naar de maatschappelijke effecten en het maatschappelijk rendement. Dit om de stedelijke ontwikkeling op gang te houden. Met een situationeel grondbeleid wordt, afhankelijk van de concrete situatie, bepaald welke werkwijze en rolneming wordt aangenomen, dit met inachtneming van de wet- en regelgeving. Daarbij zijn naast de inhoudelijke (beleids)kaders ook expliciet de financiële kaders meesturend.

Grondbeleid is faciliterend aan de doelen 5.1.1 en 6.1.2 en 6.2.1. Indicatoren bedrijventerreinen en woningbouw zijn daarom opgenomen bij economie en wonen.

De diverse grondexploitatie-projecten die bijdragen aan de realisatie van onze doelen op het gebied van economie, ruimte en wonen zijn opgenomen onder de desbetreffende doelen 5.1.1, 6.1.2, 6.2.1 en 6.2.2. De projectoverzichten bij deze doelen geven inzicht in de totale investeringskosten in 2022 en de restantkredieten per 31-12-2022.
De kredieten 2022 zijn gebaseerd op de MPV 2022 en de separate besluiten die in 2022 zijn genomen. Deze zullen op basis van de MPV 2023 in 2023 worden geactualiseerd.  Voor verdere onderbouwing wordt verwezen naar de MPV 2023.

We ondersteunen de ruimtelijke ontwikkeling van de stad door middel van actief of faciliterend grondbeleid, zodanig dat:

• Er voldoende ruimtelijke projecten in voorbereiding en uitvoerend zijn om de (toekomstige) huishoudensontwikkeling te kunnen faciliteren, zowel actief als facilitair.
• De ambities op het gebied van wonen, werken en recreëren tot stand worden gebracht.
• De ambities op het gebied van klimaatadaptatie, energietransitie en de overige duurzaamheidsaspecten bij ruimtelijke projecten ook financieel in beeld wordt gebracht en hierover transparante besluitvorming kan plaatsvinden en deze tot stand kunnen worden gebracht.
• Er actief wordt geacteerd op het eigen grondbezit en de actieve exploitaties tegen een financieel aanvaardbaar resultaat worden ontwikkeld.
• De markt wordt gestimuleerd om haar aandeel te nemen in de ruimtelijke ambities van de stad.
• Bij het beheer van gronden de marktbenadering van toepassing is.

• Het uitvoeren van risicodragende grondexploitaties (in exploitatie genomen gronden).
• Het beheren van in voorraad zijnde gronden (niet in exploitatie genomen gronden, verhuurde gronden, erfpachtgronden en gronden met recht van opstal).
• Het faciliteren van initiatieven die er in de markt zijn.
• Proactief opereren samen met de markt om een mogelijke versnelling in de woningbouw te bewerkstelligen.
• Toetsing van nieuwe initiatieven en ontwikkelingen van derden.
• Het tijdelijk anders gebruiken/bestemmen van gemeentelijke gronden en inzetten daar waar mogelijk.
• Het wegnemen van belemmeringen bij initiatieven en ontwikkelingen, vooral binnenstedelijk.
• Alert blijven met betrekking tot mogelijke landelijke experimenteerruimte bij het maken van grondexploitaties in complexe gebieden.
• In het verlengde van het proces van de Omgevingsvisie mede opstellen van nieuw gemeentelijk handelingsperspectief (van product- naar procesdenken).
• Het mogelijk maken van een integrale financiële verantwoording van ruimtelijke initiatieven (actief en facilitair).

Zie toelichting op realisatie doel 2022

Binnen dit doel gaat het om de integrale sturing op het totaal resultaat van ons grondbeleid in relatie tot de voorziening en reserve Vastgoed. De diverse afzonderlijke grondexploitaties die bijdragen aan de realisatie van onze doelen op het gebied van economie, ruimte en wonen zijn opgenomen onder de desbetreffende doelen 5.1.1, 6.1.2, 6.2.1 en 6.2.2.
Voor verdere onderbouwing van het totaal resultaat en de afzonderlijke grondexploitaties wordt verwezen naar de Meerjaren prognose vastgoed 2023.

De financiële verantwoording van de baten en lasten van het onderdeel grondbeleid is ingewikkeld. Tegenover kosten en opbrengsten staan toenamen en afnamen van boekwaarde van terreinen of gronden. Hierdoor worden afwijkingen zowel aan de kostenkant als aan de opbrengstenkant meegenomen. Omdat alle winstafdrachten eerst worden gestort in de reserve en vervolgens bij vrijval van resultaat weer worden onttrokken aan de reserve ontstaan ook hier grotere afwijkingen.  In deze toelichting is getracht om deze afwijkingen inzichtelijk te maken. Dat betekent wel dat deze toelichting  behoorlijk financieel-technisch is getint.

Samenvattend is in 2022 een voordelig resultaat gerealiseerd van € 20,186 miljoen. Op de grondexploitaties is een voordelig resultaat behaald van € 20,006 miljoen, op de nnieg-gronden een nadelig resultaat van € 295.275 en op overige gronden een voordelig resultaat van € 475.679.

Het voordelig resultaat op de grondexploitaties bestaat volledig uit de extra afdracht vanuit de reserve Vastgoed aan  de algemene middelen. De geraamde vrijval bedroeg € 20 miljoen. De werkelijke vrijval op dit doel bedraagt € 23,277 miljoen, hetgeen op programma 10 wordt toegevoegd aan de algemene concernreserve en strategische investeringsagenda.

De baten en lasten zijn € 14,537 miljoen en € 14.541 miljoen lager dan geraamd. In onderstaande toelichting worden deze afwijkingen verklaard.
De lagere baten kunnen worden verdeeld naar; grexen € 14,609 miljoen lager, nniegg € 130.645 hoger en overige gronden € 59.161 lager.
De lagere lasten hebben betrekking op; grexen € 14,621 miljoen lager, nniegg € 70.238 hoger en overige gronden € 10.595 hoger.

Grondexploitaties
De geraamde lasten en baten voor grondexploitaties zijn gebaseerd op de Meerjaren prognose vastgoed 2022.

De lasten zijn € 14,621 miljoen lager dan begroot. Dit verschil is als volgt opgebouwd:

• De kosten grondexploitaties 2022 waren geraamd op € 32,988 miljoen, de werkelijke kosten bedroegen € 19,106,  waarmee de kosten € 13,882 miljoen lager zijn dan begroot. Dit wordt veroorzaakt doordat de kosten op de diverse grexen over de jaren heen lopen.
• De stortingen in en onttrekkingen uit de voorzieningen geven een saldo van € 3,264 miljoen aan hogere lasten. Er is een bedrag van € 3,264 miljoen gestort in de voorziening Vastgoed.
• De afname van de boekwaarde terreinen is lager omdat de opbrengsten grondexploitaties lager zijn dan begroot. De afname was geraamd op € 84,065 miljoen, de werkelijke afname bedraagt € 81,361 miljoen. Dit resulteert in een verschil van € 2,704 miljoen lagere lasten.

De baten zijn € 14,609 miljoen lager dan begroot. Dit verschil is als volgt opgebouwd:

• De opbrengsten grondexploitaties 2022 waren geraamd op € 84,065 miljoen, de werkelijke baten waren € 81,361 miljoen, waarmee de opbrengsten € 2,704 miljoen lager zijn dan begroot
• De toename van de boekwaarde terreinen is lager dan begroot. De toename was geraamd op € 54,280 miljoen (€ 32.988 miljoen kosten +€ 21,292 miljoen winstnemingen), de werkelijke toename bedraagt € 42,376 miljoen (€ 21,100 miljoen kosten + € 24,540 miljoen winstnemingen - € 3,264 miljoen verliesnemingen). Dit resulteert in een verschil van € 11,904 miljoen lagere baten.

Een analyse van de grondexploitaties per complex is terug te vinden in de paragraaf grondbeleid en de Meerjaren prognose vastgoed 2023.

Nnieg-gronden
Voor de nnieg-gronden waren de lasten € 70.238 hoger. Omdat de baten eveneens € 130.645 hoger  waren, is per saldo een voordelig resultaat ontstaan van € 60.407.

De hogere lasten van € 70.238 worden hoofdakelijk veroorzaakt door hogere OZB lasten, waterschapslasten en andere belastingen en lagere overige kosten derden.
De hogere baten van € 130.645 worden hoofdzakelijk gerealiseerd doordat losse grondverkopen een incidentele meeropbrengst genereren van € 51.604 en hogere gebruikersvergoedingen van € 79.060.

Erfpacht en verhuurde gronden
Op de verhuurde gronden (erfpacht en opstal) is een nadelig resultaat van € 69.757 gerealiseerd. De lasten waren € 10.595 hoger, maar de baten waren € 59.161 lager. Dit nadelig resultaat wordt gerealiseerd door lagere huur- en pachtinkomsten dan begroot in combinatie met een hogere gebruikersvergoeding.  De hogere lasten van € 10.595, worden voornamelijk veroorzaakt door afwijkingen op de OZB, overige belastingen en kosten derden.

Afwijking op stortingen en onttrekkingen reserves
In 2022 is € 3.302.226 meer gestort in de reserves dan geraamd.

• In 2022 is € 24,540 miljoen aan gerealiseerde winst vanuit de grondexploitaties afgedragen en gestort in de reserve Vastgoed. Dat is € 3,248 miljoen meer dan de begrote winst van € 21,292 miljoen. Het betreft tussentijdse winstneming en definitieve afsluiting van projecten op doelen 5.1.1, 6.1.2, 6.2.1 en 6.2.2. Voor een nadere onderbouwing van de reserve vastgoed wordt verwezen naar de Meerjaren prognose vastgoed 2023 en de bijlage “verloop reserves” in de jaarrekening.

In 2022 is € 3.857.691 meer onttrokken uit de reserves dan geraamd.

• Op basis van de winstafdracht en het geraamde beslag op de reserve Vastgoed is in 2022 € 20,59 miljoen aan surplus vanuit de reserve Vastgoed afgedragen aan de algemene concernreserve en strategische investeringsagenda (SIA). Dit is een extra afdracht van € 0,59 miljoen ten opzichte van de begrote afdracht van € 20 miljoen. Dit saldo valt op dit doel als resultaat vrij en wordt op programma 10 aanvullend gestort in de algemene concernreserve en strategische investeringsagenda (SIA).
• De onttrekking uit de reserves is hoger door een dotatie aan de algemene voorziening vastgoed van € 3,26 miljoen voor de grondexploitaties met een negatief resultaat en de voorraad gronden.

De diverse grondexploitatie-projecten die bijdragen aan de realisatie van onze doelen op het gebied van economie, ruimte en wonen zijn opgenomen onder de desbetreffende doelen 5.1.1, 6.1.2, 6.2.1 en 6.2.2. De projectoverzichten bij deze doelen geven inzicht in de totale investeringskosten. Voor verdere onderbouwing wordt verwezen naar de MPV 2023.  

Nutsvoorziening Voorsterpoort

Slagboominstal. Voorsterpoort