Fysiek domein

We stimuleren de transitie naar een circulaire en duurzame economie

Een duurzame groei en ontwikkeling van de stad staat centraal. Hiermee staan we voor verschillende uitdagingen. Zo moeten we als stad de transitie maken naar een duurzame energievoorziening. Het veranderende klimaat vraagt ons om de stad en omgeving klimaatadaptief in te richten en het watersysteem veerkrachtiger te maken. Maar ook de transitie naar een circulaire economie vraagt onze aandacht, omdat grondstoffen schaars raken. Een circulaire economie is een herijking van de economie waarin iedereen – zowel bedrijven, instellingen als burgers - bewuster omgaat met de beschikbare grondstoffen en verspilling tegengaat. Wat bindt is de notie dat de leverbetrouwbaarheid en beschikbaarheid van ruwe grondstoffen de komende jaren gaat afnemen. In de plaats van dit te laten gebeuren, wordt actie ondernomen om de economie slimmer te organiseren in een circulaire economie.

We zien kansen om de strategische opgaven waar we voor staan ook te benutten om onze economie te versterken. De opgaven rond circulaire economie, klimaatadaptatie en energietransitie kunnen als een motor dienen voor (nieuwe) kennis en technieken die bijdragen aan de veranderende economie. Zo ontstaan er vanuit "Energietransitie" grote en kleine energie-opwekkers, kunnen er coöperaties (lokale bedrijfjes) ontstaan en grote energieleveranciers zullen zoeken naar nieuwe business modellen. Rondom de klimaatopgave heeft Zwolle met de Climate Campus nu al een naam opgebouwd als stad van kennis rond dit thema, en het huisvesten van de ‘demodelta’ waar meerdere partijen met elkaar samenwerken om de vraagstukken die er liggen aan te pakken.
Duurzame 'branding' is goed voor de regio. De maatschappelijke opgaven die voor ons liggen zullen hoe dan ook voor werkgelegenheid zorgen bij bedrijven die hun rol pakken binnen de transities. Investeren in een gezonde leefomgeving en best practices zichtbaar maken, draagt bij aan het imago van Zwolle en het vestigingsklimaat.

Het programmaplan Circulaire Economie heeft invulling gekregen met betrekking tot de beschreven ambities, waaronder het opstellen van de visie op ‘circulair Zwolle’.
Dit is de aanzet om meer sturing te kunnen geven op de activiteiten van de gemeente om de transitie naar een circulaire economie mogelijk te maken.
Er wordt voortvarend samengewerkt met andere overheids- en kennisinstellingen, bedrijven, onderwijs en maatschappelijke organisaties.
Daarnaast is de Routekaart Zwolse aanpak circulair bouwen geëvalueerd en is advies gegeven over wenselijke vervolgstappen met als uitgangspunt ‘circulair tenzij …’.

We faciliteren de veranderende economie, zodanig dat:

• Duurzaamheid sterk wordt verbonden met de Zwolse Economie door in te zetten op klimaatadaptieve, circulaire en energiebesparende maatregelen bij nieuwe initiatieven in de gebouwde omgeving.
• Er een netwerk ontstaat met partners in de stad waarin kennis gedeeld wordt en initiatieven worden gestart waarmee bedrijven worden gestimuleerd en verleid om bij te dragen aan de duurzame stad/circulaire economie.
• ondernemers, onderwijs en overheid in een vroegtijdig stadium bij ontwikkelingen en projecten samen nadenken over aanpak en oplossingen, zodanig dat de kennis van de markt volop benut wordt.
• Wordt ingezet op innovatieve klimaatadaptieve, circulaire en energiebesparende maatregelen bij nieuwe initiatieven in de gebouwde omgeving waarmee duurzaamheid wordt verbonden aan de Zwolse economie
• Strategische opgaven als circulaire economie, klimaatadaptatie en energietransitie ook vanuit een economische benadering concreet betekenis krijgen, en aan deze concepten een verdienmodel ten grondslag komt te liggen.
• We binnen de Regio Zwolle gezien worden als één van de trekkers voor het onderwerp

Uitvoeren faciliterende rol ,
Zie verdere toelichting bij kredieten

1. De ontwikkeling van categoriemanagement is gestart, de meer strategische wijze van inkoop leidt ertoe dat Maatschappelijk Verantwoord Inkopen structureel onderdeel wordt van inkoop door onze organisatie. Daarnaast is een onderzoek in voorbereiding om de stand van zaken m.b.t. circulariteit in de gehele bedrijfsvoering in beeld te krijgen.
2. Het Ambitieweb is in het afgelopen jaar doorontwikkeld. Het middel is gekomen tot een 90% versie. Nog voor de zomer is het de bedoeling dat dit pilot-traject wordt afgerond en bestuurlijk worden geborgd. De pilots zijn Noorderkwartier, Breecamp-West en het LTO gebouw. Doormiddel van de pilots wordt het Ambitieweb aangepast en doorontwikkeld tot een 100% versie. Het is de bedoeling dat het Ambitieweb structureel onderdeel wordt van gebiedsontwikkeling en  projectmatig werken.
   Ook fungeert de gemeente als ontwikkelaar bij de bouw: De Zwolse aanpak Circulair Bouwen geeft richting aan de transitie naar een circulaire bouweconomie. De afgelopen jaren stonden in het teken van ontdekken en leren. Bij veel (gebieds-) ontwikkelingen hebben we verschillende onderdelen van circulair bouwen ingebracht. De opgedane leerervaringen en de inzet op de ambities zijn geëvalueerd en worden (bestuurlijk) afgestemd, waarna advies volgt voor het vervolg.
3. In 2022 en in 2023 is nadrukkelijk samengewerkt en zijn ondernemers ondersteund. Daarnaast is de RegioDeal benut (o.a. voor de uitvoering van diverse werkplaatsen via het LivingLab). Ook bij WaardeRing (het Ambachtscentrum) wordt ingezet op samenwerken met regiogemeenten, onderwijs en sociaal maatschappelijke en commerciële organisaties.. De transitieopgave vergt een nauwere samenwerking die grensoverstijgend is. Tot zover is dit minimaal benut en dient 2023 ingezet te worden om dit te optimaliseren en ook de RegioDeal voor 2024-2028 in samenwerking met Regio Zwolle voor te bereiden.
   Daarnaast is een concept visie opgesteld voor circulaire economie, deze wordt momenteel bestuurlijk besproken om te bezien op welke wijze deze adaptief kan zijn op het grotere geheel: het opgavegericht werken aan duurzame economische ontwikkelingen.

Door lagere lasten wordt een voordelig saldo gerealiseerd van € 11.446. Deze kleine afwijking beneden € 50.000 wordt niet verder toegelicht.

Het Programmaplan Circulaire Economie en de 'Zwolse aanpak Circulair bouwen' zijn in 2022 uitgevoerd en op hoofdlijnen geëvalueerd en er is een eerste aanzet tot een visie gemaakt.

1. Er is een pilot voor de ontwikkeling van categoriemanagement gestart. Deze strategische ontwikkeling van inkoop leidt er toe dat Maatschappelijk Verantwoord Inkopen (mede op basis van het ondertekende manifest) structureel onderdeel wordt van inkoop door onze organisatie. Daarnaast neemt gemeente Zwolle deel aan de werkplaats Circulair inkopen/aanbesteden van LivingLab, onderdeel van de RegioDeal.
2. Het Ambitieweb is in het afgelopen jaar doorontwikkeld tot een 90% versie. Toepassing vindt plaats in de pilots Noorderkwartier, Breecamp-West en het LTO gebouw. Een 100% versie van het Ambitieweb wordt geborgd in gebiedsontwikkeling en projectmatig werken.
   Ook fungeert de gemeente als ontwikkelaar bij de bouw: De Zwolse aanpak Circulair Bouwen geeft richting aan de transitie naar een circulaire bouweconomie. De afgelopen jaren stonden in het teken van ontdekken en leren. Bij veel (gebieds-) ontwikkelingen hebben we verschillende onderdelen van circulair bouwen ingebracht. Maar ook in de openbare ruimte is er steeds meer aandacht voor circulariteit. De opgedane leerervaringen zijn/worden momenteel geëvalueerd. Uit de geleerde lessen worden drie zaken in gang gezet:  1. Borging van de transitie in beleid. O.a. door input in de Omgevingsvisie. 2. Procesinterventies, zoals de inbedding van het Ambitieweb in het handboek projectmatig werken. 3. Kennisontwikkeling bij medewerkers van de gemeente in het kennisprogramma. Dit zal leiden tot een uitvoeringsstrategie o.a. hergebruik van circulaire producten en materialen, toepassing van biobased materialen, gebruik van circulaire ontwerpprincipes en een circulair ecosysteem voor de bouw in Gemeente Zwolle – tenslotte is het nodig dat alle partners in de bouwketen mee ontwikkelen richting een circulaire bouweconomie.
3. In 2022 is samengewerkt met ondernemers, onderwijs en partners van Regio Zwolle. Een en ander is vastgelegd in een evaluatiedocument over de LivingLabs, onderdeel van de RegioDeal. We hebben geleerd dat Zwolle een goede bakermat is voor nieuwe initiatieven en projecten rondom duurzaam wonen en ondernemen. Kernwoord in deze transitie is dat gestarte projecten de ruimte moeten krijgen om op te schalen omdat dit cruciaal is voor continuïteit. Enerzijds is deze opschaling te vinden in de regio. Door daarmee de markt te vergroten. Anderzijds is ruimte nodig in fysieke zin. Zodat bedrijfsactiviteiten van een startup fase kunnen doorgroeien naar scale-up. Dat is ook vanuit economisch perspectief voor de stad relevant. Precies daarvoor: het creëren van ruimte op deze 2 onderwerpen, is de gemeente aan zet. Dit kan ondersteund worden met subsidies en andere vormen van ondersteuning die vanuit de RegioDeal kunnen worden aangeboden.

Circulaire economie