Fysiek domein

We zorgen voor een toekomstbestendige verkeersinfrastructuur met prioriteit voor schoon vervoer

Zwolle is een gastvrije en toegankelijke gemeente. Inwoners, bedrijven, bezoekers, forensen en vervoerders hebben volop keuzevrijheid bij het plannen van hun reis. Zwolle is een belangrijk scharnierpunt voor verkeer, zowel via het water, de weg, het fietspad als het spoor. We zijn het tweede spoorknooppunt van Nederland, we kennen het hoogste fietsgebruik binnen de stad van de wereld én we hebben een uitstekende autobereikbaarheid.

Een goede mobiliteit draagt bij aan onze economisch sterke positie en regionale aantrekkingskracht, met een goede bereikbaarheid voor inwoners, forensen, logistiek verkeer, studenten en scholieren. We behoren tot de steden met het grootste aandeel verkeer dat iedere dag vanuit de regio naar de stad reist, het Daily Urban System van Zwolle.

Om Zwolle in de toekomst toegankelijk en bereikbaar te houden, gaan we vaker de fiets pakken, met deelmobiliteit rijden of met het openbaar vervoer reizen. Conform het STOP-principe zetten we in op het realiseren van een netwerk van aantrekkelijke en herkenbare loop- en doorfietsroutes, lanen en wegen en het wijzigen van het mobiliteitsgedrag: meer fietsgebruik in plaats van de auto. Met het oog op de verduurzaming van mobiliteit zetten we, vraag gestuurd, in op het realiseren van elektrische laadpalen om elektrisch rijden aan te moedigen en willen we de samen met partners de realisatie van mobiliteitshubs onderzoeken. Aanvullend willen we toe naar minder, kleinschaliger en schoner vrachtvervoer in de stad. Deze aanpak sluit aan bij ons bestaande actieplan Stadslogistiek en de Green Deal Zero Emissie Stadslogistiek (kortweg: ZES).

Door te investeren in duurzame en inclusieve mobiliteitsoplossingen, slimme doorstromingsmaatregelen met verkeersmanagement en goede alternatieven voor (vracht)autoverkeer kan onze stad een verdere groei ook voor het verkeer faciliteren. We streven naar meer gebruik van de fiets en het openbaar vervoer, in combinatie met de auto zodat onze stad voor alle vervoerwijzen bereikbaar blijft en we voldoende keuzevrijheid in mobiliteit blijven garanderen.  

Als gemeente streven we naar een toekomstbestendige verkeersinfrastructuur met prioriteit voor schoon vervoer. Ook in 2022 zijn we vanuit deze ambitie bezig geweest, waarbij we ook nog altijd de STO(M)P-methode (Stappen, Trappen, OV Mobility as a Service en dan pas de Privé auto) als leidend principe hanteren. Dit uit zich bijvoorbeeld concreet in de herinrichting van de Wester- en Oosterlaan (zie ook: Kredieten) en de voorbereiding voor de herinrichting van de Kop Assendorperstraat.

Tevens zijn de eerste stappen gezet zijn voor het oprichten van een fysieke plek voor een Fiets Innovatie Centrum en participeren we actief mee in de Dutch Cycling Embassy. Dit is een publiek private samenwerkingsnetwerk, waarbij kennis, kunde en ervaringen worden uitgewisseld op het gebied van duurzame inclusieve fietsmobiliteit.

In 2022 en 2021 zijn we, onder aanvoering van de provincies Gelderland en Overijssel, betrokken geweest bij de voorbereiding van de aanbesteding van de nieuwe laadconcessie. Dit heeft medio 2022 geresulteerd in een nieuwe concessie met Vattenfall. Binnen deze nieuwe concessie worden niet alleen vraaggestuurd laadpalen geplaatst, maar ook proactief, op basis van gebruikscijfers en op verzoek van de gemeente. Met deze aanpak doen we recht aan de ambitie voor het stimuleren van elektrisch rijden en het versnellen van een dekkend laadnetwerk conform de Nationale Agenda Laadinfra (NAL). Zie ook Kredieten.

Sinds 2021 zijn de elektrische deelfiets en -scooter in het Zwolse straatbeeld te zien, maar ook zijn de eerste aanbieders alweer vertrokken, of zelfs nooit gekomen. De ontwikkeling van deelmobiliteit heeft er weliswaar voor gezorgd dat inwoners en bezoekers van de stad (nog) meer (duurzame) keuzevrijheid hebben om te voorzien in hun vervoersbehoefte. In relatie tot deze ontwikkeling zijn in de APV specifieke artikelen opgenomen rondom deelvoertuigen en zijn beleidsregels opgesteld voor deelvoertuigen. Ook is een vergunningensysteem voor aanbieders van deelscooters en -fietsen ontwikkeld dat in 2022 is ingegaan. Desondanks zien we ook dat dit leidt tot klachten en meldingen van bewoners over verrommeling van het straatbeeld. Om te komen tot heldere kaders voor (elektrische) deelmobiliteit zijn we bezig met het opstellen van een Actieplan Deelmobiliteit.  

Ook zijn we in 2022 een verkenning naar mobiliteitshubs gestart, waarbij tevens de relatie is gelegd met (maatschappelijke) voorzieningen en het energienetwerk. Deze verkenning wordt begin 2023 afgerond.

We zorgen voor een toekomstbestendige verkeersinfrastructuur met prioriteit voor schoon vervoer, zodanig dat:

• Mensen keuzevrijheid hebben in vervoersmiddel/route.
• De belangrijkste bestemmingen kunnen worden bereikt in een betrouwbare reistijd.
• Bestemmingen gemakkelijk bereikt kunnen worden met de fiets of te voet.
• De buitenruimte voor een ieder toegankelijk is, passend bij het gebruik van het gebied.
• De doorstroming van het Openbaar Vervoer naar belangrijke bestemmingen wordt geborgd.
• Bewoners, scholieren, forensen, bezoekers en bevoorradend verkeer voor hun verplaatsing de juiste (combinatie van) vervoerwijze(n) en moment kiezen, en prioriteit geven aan schoon vervoer.
• De verkeersinfrastructuur bijdraagt aan de gewenste ruimtelijke ontwikkeling van de regio, de stad, wijk en de  bedrijventerreinen.
• Wordt bijgedragen aan de strategische opgaven op het gebied van Centrumgebied (Spoorzone en Binnenstad), klimaatadaptatie, energietransitie, en circulaire economie.

Mobiliteitsvisie: Mobiliteit brengt Zwolle verder

Omgevingsvisie: Ons Zwolle van Morgen

Actieplan Zwolle Wereldfietsstad

• Het vertalen van ambities naar opgaven op het gebied van een toekomstbestendig lokaal en regionaal mobiliteitsbeleid in concrete investeringsvoorstellen (korte en lange termijn).
• Het opstellen van uitvoerings- en actieplannen in het verlengde van de nieuwe Mobiliteitsvisie.
• Actief deelnemen aan projecten die bijdragen aan ruimtelijke kwaliteit en ontwikkelingen van woon-, winkel- en werkgebieden in stad en regio, zoals:
  • (boven-)regionale infrastructuurprojecten, zoals de MIRT-studie A28 en de verstedelijkingsstrategie
  • projecten voor verbeteren regionale fietsvoorzieningen: verbeteren (regionale) fietsnetwerk, bevorderen van innovatie, toepassing nieuwe technologie en communicatie rond de fiets.
  • projecten voor verbeteren overstapvoorzieningen op stedelijke knooppunten, parkeervoorzieningen en haltes.
• Gesprekspartner zijn voor het Rijk, de Regio, de provincie Overijssel en vervoerders ten behoeve van de doorontwikkeling van het openbaar vervoer van, naar en in Zwolle, zoals de uitwerking van het OV Toekomstbeeld 2040, de treinverbinding Zwolle - Munster, de ontwikkelingen op het gebied van de OV-concessie IJssel-Vecht en diverse OV-maatregelen als gevolg van de werkzaamheden in het Stationsgebied en de daarmee gepaarde routeaanpassingen.
• Inbreng leveren als wereldfietsstad voor het actief ophalen van en experimenteren met nationale en internationale kennisontwikkeling op het gebied van fietsbeleid in de vorm van pilots in het kader van de kopgroep van fietssteden (F10).
• Het waarborgen van de toegankelijkheid in de buitenruimte.
• Faciliteren buurt- en wijkinitiatieven op het gebied van mobiliteit.
• Verbinding zoeken en koppeling maken met investeringen vanuit o.a. de strategische agenda binnenstad inclusief aanloopstraten, het versterken van wijkwinkelcentra (koppeling met doel 5.2.1) en het anders prioriteren van onderhoud in de openbare ruimte om bij te dragen aan de strategische doelen: Klimaatadaptatie, Energietransitie en Circulariteit (KEC) (koppeling met doel 7.1.2)
• Leggen van een juridische basis onder de te nemen verkeersmaatregelen: voorbereiden, publiceren en uitvoeren van verkeersbesluiten inclusief de bezwaren procedures (wettelijke taken).
• In samenwerking met Rijkswaterstaat en de provincie onderzoeken of we op het vrijvallende tracé van de N340 op termijn een Mobipunt (of hub) kunnen realiseren.

Als gemeente zijn we de afgelopen jaren actief betrokken geweest bij zowel het MIRT-gebiedsonderzoek verstedelijking en mobiliteit Zwolle en omgeving als de opstelling van de Verstedelijkingsstrategie van de Regio Zwolle.  Het resultaat van deze afspraken is vastgelegd in de verstedelijkingsstrategie “Warme Harten in een Klimaatadaptieve Delta” en de eindrapportage van het MIRT-onderzoek, die 1 februari 2023 definitief zijn vastgesteld door alle samenwerkingspartners. Daarnaast heeft dit traject in 2022 dit geleid tot afspraken met Rijk (BZK en I&W) en de Provincie Overijssel over ondermeer investeringen in mobiliteit en de mobiliteitstransitie in het kader van het programma Versnelling Woningbouw.
In 2022 hebben Zwolle en de provincie Overijssel een intentieovereenkomst openbare mobiliteit getekend. Met deze intentieovereenkomst hebben we afgesproken dat we ernaar streven dat alle inwoners van Zwolle mobiel zijn en blijven en daarom op zoek te gaan naar goede en passende mobiliteitsoplossingen voor de Zwollenaren.

Het afgelopen jaar hebben we samen met Rijkswaterstaat en de provincie Overijssel onderzocht of we op het vrijgevallen tracé van de N340 op termijn een Mobipunt (of hub) kunnen realiseren. Alle partijen zien hier mogelijkheden toe. Dit heeft ertoe geleid dat deze locatie een van de pilotlocaties is vanuit de aanpak Regionale hubs Overijssel. In 2023 gaan we dit samen met elkaar verder verkennen.

Tot slot zijn we als gemeente actief betrokken bij de kennisontwikkeling en agendasetting op het gebied van voetganger-,  en toegankelijkheidsbeleid binnen de City Deal ‘Ruimte voor Lopen’ en de fiets in de Dutch Cycling Embassy en de Tour de Force. Zo was Zwolle gastheer en medeorganisator van het Fietsfestival van de Fietsersbond op 25 juni en het Nationaal Voetgangerscongres op 13 oktober 2022. Ook zijn meerdere fietsexcursies verzorgd voor binnenlandse en buitenlandse bezoekers.

De lasten en de baten laten een voordelig saldo zien van € 116.188. Omdat er € 75.000 meer is toegevoegd aan de reserves, wordt uiteindelijk een voordelig resultaat gerealiseerd van € 41.188.

Het voordelig resultaat kan als volgt worden verklaard:  

• De financiële afronding van het project OFOR heeft geleid tot een correctie van de boekwaarde en daarmee de kapitaallasten. Die zijn hierdoor € 45.877 lager dan begroot.
• In 2022 zijn € 1.088 nagekomen kosten voor het project Kamperlijn afgedekt vanuit het structurele budget.
• Er is in 2022 een verkennend onderzoek geweest naar duurzaamheid en tankstations à € 2.600
• Overige verschillen geven een nadeel van € 1.000.
• Besteding van een budget van € 25.000 bedoeld voor Hoge nood, openbare toiletvoorzieningen heeft in 2022 niet kunnen plaatsvinden. Dat gaat in 2023 alsnog gebeuren. De beschikbare middelen zijn in de reserve nutvw-fysiek gestort waardoor de toevoeging aan de reserves € 25.000 hoger is.
• Besteding van een budget van € 50.000 bedoeld voor meekoppelkansen om op termijn een Mobiliteitspunt aan de N340 te realiseren heeft in 2022 niet kunnen plaatsvinden. Verwachting is dat dit in 2023 alsnog kan gebeuren. De beschikbare middelen zijn in de reserve nutvw-fysiek gestort waardoor de toevoeging aan de reserves € 50.000 hoger is.

Spoorzone uitvoering
De herinrichting van de Oosterlaan is gereed en de Westerlaan in uitvoering. Naar verwachting zijn de vernieuwde lanen in juni 2023 helemaal klaar. De aanbesteding voor de onderbouw van de passerelle is definitief gegund aan DuraVermeer. Eind dit jaar is de symbolische ondertekening geweest. De start van de realisatiefase is begonnen waarin de aannemer is gestart met het uitwerken van het geleverde definitieve ontwerp naar een uitvoeringsontwerp.

Gebiedsontwikkeling Spoorzone / Hanzeland
Voor de deelgebieden NS, Hanzekwartier en Willemskwartier zijn de nota van uitgangspunten door de raad vastgesteld in 2023. Er wordt gewerkt aan de Nota Opennbare Ruimte.

Doorstroming openbaar vervoer (lange termijn)
In 2022 is het definitieve ontwerp (kortweg: DO) vastgesteld door het college. De begrenzing van het plangebied (scope) is uitgebreid tot en met het kruispunt met de Wethouder Alferinkweg. Voor het laatste deel (vanaf de Assendorperdijk) wordt nog een ontwerp opgesteld. Voor het project kan ook gebruikt worden gemaakt van de subsidie Versnellingsactie Woningbouw. De budgetten zijn samengevoegd en opgenomen in het Ontwikkelprogramma Binnenstad. Daarover heeft de raad een besluit genomen. Voor het provinciale deel van de subsidie is uitstel aangevraagd en verkregen

Voorsterpoort
Eind 2022 zijn de laatste werkzaamheden rondom de Truckparking Voorsterpoort afgerond, waardoor deze per januari 2023 operationeel is.

Kroesenallee
In februari is een belangrijk besluit genomen voor de omlegging van de Kroesenallee. De tracékeuze is vastgelegd door de raad. Dit is de basis voor een bestemmingsplanwijziging en grondverwerving.  De financiele middelen zijn bedoeld voor de planvoorbereiding & realisatie van de omlegging van de Kroesenallee bij Wijthmen. In 2023 wordt een financieel besluit gevraagd voor de realisatie.

Koggepark en Fietsstraat (Snelfietsroute Zwolle - Hattem)
In 2024 wordt de laatste fase van de snelfietsroute Zwolle - Hattem gerealiseerd, te weten het deel over de Koggelaan en de aansluiting op de Van Karnebeektunnel. De Koggelaan wordt heringericht tot een Koggepark met een prominente plaats voor de fiets. In 2022 is hiertoe de Visie Koggepark door de raad vastgesteld. Ook is het DO Koggepark door het college vastgesteld. Vanuit zowel het Rijk als de provincie Overijssel is subsidie toegekend voor dit project. Bij de provincie is een verzoek tot verlenging van de subsidie ingediend, maar daar is nog geen beslissing op ontvangen.

Bushaltes SH nieuwe concessie
In december 2022 is EBS als nieuwe vervoerder van de busconcessie IJssel-Vecht van start gegaan. EBS is de opvolger van Keolis die tot december de noodconcessie reed als gevolg van fraude bij de oorspronkelijke aanbesteding. Uitgangspunt bij de nieuwe concessie was dat in het eerste concessiejaar, dus voor het vervoerplan 2023 (looptijd: december 2022 – december 2023) de bestaande haltes worden aangedaan. Dit betekent dat in 2022 geen aanpassingen zijn gedaan aan bestaande (tijdelijke) haltes. In relatie tot het opstellen van het vervoerplan 2024 (december 2023 – december 2024) gaan we met EBS in overleg om te bezien of en zo ja waar nieuwe haltes nodig zijn, bestaande tijdelijke haltes definitief moeten worden, of bestaande (tijdelijke) haltes kunnen komen te vervallen. De gemeente is hier, als wegbeheerder, verantwoordelijk voor. Vanuit de provincie Overijssel is cofinanciering toegezegd voor dit project.  

Versnelling plaatsen laadpalen
Zowel vanuit de energietransitie, als vanuit mobiliteit is de ambitie om de komende jaren het autoverkeer te verduurzamen. Hiertoe is samen met onder andere de provincie Overijssel medio 2022 een nieuwe concessie gesloten met Vattenfall.  We zien dat de investering op dit gebied ook heeft geleid tot een toename van het aantal laadpunten. Eind 2022 waren er in Zwolle circa 850 openbare laadpunten voor elektrische auto’s, waarmee Zwolle op het gebied van de zogeheten ‘laadpaaldichtheid’ het best scoorde in Noordoost-Nederland.

Eli Heimanslaan
Voor de rotonde Eli Heimanslaan en de herinrichting van de Jac. P. Thijsselaan & Laan der Molens is de planuitwerking gestart. Samen met de bewoners is een klankbordgroep opgericht. Daarin kan worden meegedacht over de verschillende inrichtingsvarianten. De financiële middelen zijn bedoeld voor realisatie van de voorkeursvariant zoals vastgesteld door de raad in november 2021. Door prijsstijgingen en de oorlog in Oekraïne zijn de kosten hoger geworden. Bij de begroting 2024 wordt dit financieel meegenomen. Uitvoering wordt verwacht in 2025/2026

Zwolle Wereldfietsstad
In het kader van Zwolle Wereldfietsstad is het project Fietsen geeft vrijheid uitgebreid van alleen Holtenbroek naar zowel Holtenbroek, Dieze en Zwolle-Zuid. Ook is het project Fietshelden gestart. Dit is een project van uit de organisatie van de Fietsburgemeesters, dus ook onze Zwolse Fietsburgemeester, om fietsen onder kinderen te stimuleren. Daarnaast zijn we gestart met het project Verwijderen Fietspaaltjes op fietsroutes en hebben we subsidie aangevraagd voor het verder op orde brengen en verbeteren van onze fietsinfrastructuur. Deze laatste projecten, die vanuit dit Actieplan worden geïnitieerd of gestimuleerd vallen financieel onder doel 7.2.4 (Verkeersveiligheid). Tot slot werken we samen met provincie aan diverse fietsstimuleringsprojecten, zoals fietsstimulering in het kader van de ontlasting A28 corridor en het stimuleren van actieve mobiliteit bij studenten van het Deltion-College.

Spoorzone

VCN-N340

Hoofdinfrastructuur Stadshagen

Doorstroming Openbaar Vervoer (lange termijn)

Fietsroute Koggeln Zwolle-Hattem

Fietsroute Zuid-Hessenpoort

Voorsterpoort

Bushaltes Stadshagen nieuwe consessie

Mobiliteit Binnenstad

Versnelling plaatsen laadpalen

Eli Heimanslaan

Zuidelijke binnenring

MobiliteitsHubs

Zwolle Wereldfietsstad

I-Centrale

Bisschop Willebrandlaan

Haersterveerweg

Zwartewaterallee

OR Voorsterpoort-Oost

Fietspad Nieuwleusenerdijk

Uitwerking Kroesenallee

Herinrichting Industrieweg

Van 50 naar 30 km per uur

Zuidelijke binnenring
Dit project is in 2022 zonder lasten afgesloten. Het budget is samengevoegd met het project Doorstroming Openbaar Vervoer (lange termijn).