Fysiek domein

We versterken de werkgelegenheid door het creëren van een concurrerend en toekomstbestendig vestigingsklimaat voor bedrijven en instellingen

Belangrijkste element van een gezonde en vitale economische structuur is werkgelegenheid. Zwolle wil een aantrekkelijke werkstad zijn voor eigen inwoners en de regio. Een stad waar het aantrekkelijk is voor bedrijven om zich te vestigen. Het gewenst effect is dat er meer banen komen in Zwolle.

Voor een blijvend krachtig economisch fundament dient een concurrerend ondernemersklimaat te worden gecreëerd, nu en in de toekomst. Voor bedrijven is het van groot belang dat het regionale ondernemersklimaat vertrouwen geeft om te investeren. Ondernemers kiezen voor de strategische ligging van Zwolle en de gemeente creëert de juiste randvoorwaarden waarbinnen bedrijven kunnen vestigen, uitbreiden of vernieuwen.
De gemeente zorgt niet zelf voor de banen, dat doen bedrijven uit de profit sector en non-profit organisaties. Het gaat hierbij zowel om directe als indirecte banen. Want voor het goed kunnen functioneren moet een bedrijf of instelling weer een beroep doen op andere bedrijven en instellingen. De gemeente kan hierbij wel helpen. Een sterk accountmanagement en professionele organisatie dragen hier aan bij. Niet alleen omdat we hiermee in goede tijden de economische structuur en vitaliteit van Zwolle versterken. Tijdens de coronacrisis is ook duidelijk geworden dat bedrijven en instellingen een helpende en meedenkende gemeente waarderen.

En het gaat hierbij niet alleen om de gemeente Zwolle. We werken samen met andere gemeenten in de regio Zwolle. Regionale agendering ten behoeve van het versterken van het vestigingsklimaat in Zwolle en regio is hierbij van belang. Als sterke regio kunnen we ondernemers nog beter van dienst zijn. Binnen een brede economische regio bieden we ruimte aan een grote diversiteit van economische sectoren én de ondernemers die binnen die sectoren actief zijn.

Eén van de belangrijkste succesfactoren voor de economische groei is de aanwezigheid van voldoende geschoolde arbeidskrachten. Daarom blijven wij de komende jaren investeren in de Human Capital-agenda. In de Human Capital Investeringsagenda staan centraal:

• Beschikbaarheid van gekwalificeerde mensen: voldoende arbeidskrachten nu en op middellange termijn.
• Inclusiviteit: iedereen doet mee, elk talent telt en krijgt ruimte om te ontwikkelen.
• Wendbaarheid van mensen en systemen: de uitdaging is ervoor te zorgen dat mensen en organisaties voorbereid zijn op permanente ontwikkelingen en
• veranderingen in het werk.

Dit doen we niet als Zwolle alleen, dit pakken we op in Regio Zwolle verband. De uitvoering van de zogenaamde Regio deal staat hierbij centraal. We werken samen met het onderwijs, het bedrijfsleven en medeoverheden zoals de provincie Overijssel aan de regionale arbeidsmarkt

Een ander belangrijk punt voor 2022 is de start van de uitvoering van het in het net voor de zomer van 2021 vastgestelde economisch perspectief. Kern hiervan is dat Zwolle zich wil profileren als Experimentele Hanzestad binnen het stedelijk netwerk Nederland en zich wil inzetten voor het vergroten van de aantrekkingskracht voor nieuwe ondernemers, young potentials en start-ups. Dit door zich binnen de economische regio primair te richten op het versterken van een aantal groeiclusters: de creatieve en slimme (maak-)industrie, de ict & e-commerce en de sector health. Daarnaast zetten we ons in voor Impact ondernemen.

Het jaar 2022 was een 'onzeker' jaar voor bedrijven en instellingen, ook voor die in Zwolle. In de eerste 3 weken van 2022 zat Nederland (weer) op slot voor de direct op de consumenten gerichte bedrijven en instellingen. In februari 2022 brak de oorlog uit tussen Rusland en Oekraïne. Dit had grote gevolgen voor de energieprijzen en in het verlengde hiervan de prijs van grondstoffen. Vrijwel alle bedrijven, zowel de direct op de consument gerichte bedrijven alsmede ook de 'business to business' bedrijven (bedrijven die goederen of diensten aan andere bedrijven leveren) hadden hier in meer of mindere mate mee te maken. Ondanks de onzekerheid bleef een recessie uit. De werkloosheid bleef laag en bedrijven en instellingen hadden nog steeds moeite om aan personeel te komen.

We versterken de werkgelegenheid door het creëren van een concurrerend en toekomstbestendig vestigingsklimaat voor bedrijven en instellingen, zodanig dat:

• Bestaande bedrijven door goede en gerichte dienstverlening aan Zwolle blijven verbonden:
  • We ruimte creëren voor nieuwe initiatieven en ontwikkelingen, met passende randvoorwaarden.
  • We focussen op directe en indirecte banen.
  • We samenwerking tot stand brengen tussen onderwijs, ondernemers, overheid, omgeving (4-O's).
  • De tevredenheid over de dienstverlening aan ondernemers stijgt.

• Nog niet in Zwolle gevestigde bedrijven voor Zwolle kiezen:
  • De groei van het aantal vestigingen minimaal op landelijk niveau ligt.
  • De groei van het aantal nieuwe bedrijven / startende ondernemingen minimaal op het landelijk gemiddelde ligt.
  • Het kwalitatief en kwantitatief aanbod van werklocaties in balans is met de vraag in de markt.
  • De leegstand van kantoren en bedrijfspanden, uitgedrukt in een percentage, in Zwolle onder de respectievelijke landelijke leegstandscijfers ligt.
• Vanuit onze strategische opgave "Human Capital en topwerklocaties":
  • Een aantrekkelijk ondernemersklimaat wordt gecreëerd voor de clusters health / zorg, kunststoffen, klimaat en energie.
  • De verbinding tussen economie, onderwijs en arbeidsmarkt wordt versterkt.
  • Een beter beeld ontstaat van de groeisectoren, benodigde skills en het arbeidspotentieel in de regio.
  • Een betere geleiding ontstaat van a) werk naar werk, (b) opleiding naar werk en van (c) geen werk naar werk

Economische agenda  Regio Zwolle 2018 – 2022, economic board Regio Zwolle -

Afspraken regionale bedrijvenprogrammering West-Overijssel (2019-2022)

Uitvoeren accountmanagement en investeren in de dienstverlening aan ondernemers
De coronacrisis heeft het belang van accountmanagement en een goede dienstverlening aan ondernemers duidelijk gemaakt. Het snel kunnen schakelen en steeds kunnen aanpassen aan veranderende omstandigheden was en is zeer belangrijk. De ervaringen van het tijdelijk ondernemersloket willen we inzetten in de structuur van werken.  Het vastgestelde Economisch Perspectief gaat uit van keuzes. Dit moet ook focus geven aan de inrichting van accountmanagement.

Verkenning uitbreiding Hessenpoort in regionale context
Conform de regionale programmeringsafspraken is Hessenpoort in West-Overijssel aangewezen als dé locatie voor grootschalige bedrijvigheid. Bij positieve besluitvorming op verdere uitbreiding zal in 2022 worden begonnen met de voorbereidingen voor de realisatie.

Verbeteren van de kwaliteit van de Zwolse kantorenmarkt
We willen we de kwaliteit van de bestande kantorenmarkt verbeteren door tranformatie van kansloze kantoren te stimuleren, multifunctioneel gebruik van kantoren toe te staan en eigenaren aansporen om te investeren in vernieuwing.  Bij verzoeken tot transformatie willen we als gemeente in gesprekken stimuleren dat kansen op het gebied van klimaatadaptatie, energietransitie en circulariteit ook worden opgepakt’

Accountmanagement
Er is focus geweest voor de inrichting van accountmanagement en hieraan is uitvoering gegeven. Zo worden met enige regelmaat reguliere gesprekken gevoerd door de accountmanagers met o.a. eigenaren van publieke en commerciële kantoren.

Verkenning uitbreiding Hessenpoort
De regionale programmeringsafspraken West-Overijssel worden in 2023 voorgelegd aan het college en aan de raad. De voorbereiding voor de onderzoeken ‘Verkenning Hessenpoort 4, de gebiedsvisie ‘Ten Noorden van de Vecht’ en de Regionale Ruimtelijke Economische Visie lopen parallel en zijn in allemaal in 2022 of begin 2023 gestart. Een besluit over eventuele uitbreiding en invulling van Hessenpoort 4 volgt in een later stadium als eerdere genoemde onderzoeken zijn afgerond en vastgesteld door de raad.  

De lasten en de baten laten een voordelig saldo zien van € 47.732 en € 88.553.  Daarnaast is een voordeel ontstaan doordat de onttrekkingen uit de reserves € 50.000 hoger zijn. Hierdoor wordt er een voordelig saldo gerealiseerd van € 186.285.

Dit voordelig saldo kan als volgt worden verklaard:

• De lasten zijn € 47.732 lager. Daar tegenover staat dat de lasten bij doel 5.2.1. "het versterken van de economische positie van Zwolle als koop- en recreatiecentrum van de regio" hoger zijn. Aangezien de kosten binnen hetzelfde programma vallen is hier bij de BERAP 2022-2 geen melding van gemaakt.
• De hogere baten van € 88.553 zijn hoofdzakelijk ontstaan door tijdelijke verhuur van een terrein waar geen rekening mee was gehouden in de begroting.
• De voorbereidingskosten voor project verkenning Hessenpoort 3 waren deels gedekt via de reserve incidentele bestedingen. Aangezien de kosten in 2022 zijn ingebracht in de grondexploitatie Hessenpoort hoeven deze kosten niet meer te worden gedekt uit deze reserve. Hierdoor kan het gereserveerde budget van € 50.000 vrijvallen vanuit de reserve ten gunste van de algemene middelen.

Uitvoeren economisch perspectief
In 2021 is het Economisch Perspectief vastgesteld. Met dit Economisch Perspectief willen we onze eigen rol als lokale overheid goed tegen het licht houden en aangeven welke belangrijkste kansen en uitdagingen voor ons liggen om toekomstbestendigheid van Zwolle te vergroten en de economische positie van de Regio Zwolle verder te versterken. In het Economisch Perspectief is de keuze gemaakt om Zwolle Het Economisch Perspectief vormt het fundament voor het maken van verdere beleidskeuzes, die op ons afkomen in de ontwikkeling van Zwolle.

In 2022 hebben wij vanuit het Economisch Perspectief onder andere bijgedragen aan de ontwikkeling van Perron038 dat zich richt op het toekomstbestendig maken van de (slimme) maakindustrie in de regio Zwolle. Dit innovatiecentrum in de Spoorzone Zwolle is ook  model voor andere potentiële innovatiecentra in dit gebied. Hiervoor hebben wij in 2022, in samenwerking met de Provincie Overijssel, bijgedragen aan een RegioDeal project gericht op realisatie van een innovatief ecosysteem in de Spoorzone Zwolle. In dit programma zijn tevens programmalijnen opgenomen gericht op het laten landen van initiatieven in de Spoorzone rondom creatieve bedrijvigheid, ICT en E-commerce en Smart-Sustainable living. Tot slot hebben wij vanuit het Economisch Perspectief bijgedragen aan de verdere ontwikkeling en versterking van de Startup Incubator ZWINC en het Polymer Science Park.

Voor de ICT en E-commerce hebben wij in 2022 ingezet op het versterken van de netwerkfunctie tussen bedrijven onderling en met jong talent in de regio. Mede omdat Zwolle één van de grootste HBO ICT opleidingen van Nederland heeft, hebben wij in 2022 in samenwerking met het Regio Zwolle IT Platform (RZTIP) ingestoken op het organiseren van ICT kenniscafé’s. Daarnaast hebben wij bijgedragen aan een fusie tussen Regio Zwolle IT Platform (RZTIP) en het Topcentrum E-commerce tot Digital District Zwolle (DDZ). Tevens zijn wij aangehaakt bij de sectortafel ICT vanuit de Human Capital Agenda en is in samenspraak met de sector een programma ontwikkeld dat in 2022 en 2023 wordt uitgevoerd. Tot slot hebben wij versterkt ingezet op accountmanagement met ICT en E-commerce bedrijven in de stad en regio om ook duidelijk het geluid van deze bedrijven te kunnen horen en vertalen naar beleid. Dit laatste is ook van belang gezien de ontwikkelingen in de Spoorzone Zwolle.

In de sector Health hebben wij in 2022 ingezet op een programmatische ontwikkeling in samenwerking met Health Valley. Health Valley is in 2021 ontstaan vanuit een fusie met het Health Innovation Park (HIP). Zo is met Health Valley onder andere een nauwere samenwerking ontstaan met het Isala Ziekenhuis met als doel om innovatie-uitdagingen van het Isala te verbinden met regionale MKB bedrijven uit de (slimme) maakindustrie, ICT of logistiek.

Continueren samenwerking in Port of Zwolle
De financiën die nodig zijn om de samenwerking in Port of Zwolle te realiseren zijn inmiddels structureel geregeld.

Continuering inzet op Human Capital
In 2022 bleef de landelijk arbeidsmarkt onverminderd krap en in Regio Zwolle zelfs nog wat krapper: elke werkzoekende had gemiddeld 5 vacatures om uit te kiezen. De gezamenlijke inzet van onderwijs, ondernemers en overheid op de arbeidsmarkt is actueler dan ooit. Via de regionale Human Capital Agenda hebben wij in 2022 werk gemaakt van beschikbaarheid, wendbaarheid, inclusiviteit en innovatie. Met enkel meer werken wordt de arbeidsmarktkrapte niet opgelost, er is ook sociale innovatie nodig. Vanuit de HCA worden individuele inwoners (via Groei Vooruit) en werkgevers (via Upgrade Jezelf) ondersteund. In 2022 zijn er regionaal 1746 inwoners en 426 werkgevers ondersteund met vragen rondom leven lang ontwikkelen. Via de sectorale aanpak (een unieke samenwerking tussen werkgevers(organisaties) en onderwijs) zijn aanvullend initiatieven ontplooid gericht op wendbaarheid van medewerkers, inclusiviteit (instroom vanuit doelgroep van geen werk naar werk) en innovatie (activiteiten gericht op meer werk verzetten met zelfde aantal medewerkers).

De Human Capital Agenda is een opgave van Regio Zwolle, waarvan gemeente Zwolle penvoeder is. Het gaat hier om een meerjarig krediet dat voor 1/3 bestaat uit bijdrage van het Rijk (Regio Deal), 1/3 uit bijdrage van provincie Overijssel en 1/3 uit bijdragen van deelnemende gemeenten. Vanuit het krediet wordt de subsidieregeling Ontwikkelfonds Regio Zwolle gefinancierd, wordt het onderzoeksprogramma KOERS gefinancierd, wordt de programma-organisatie betaald en wordt communicatie vormgegeven zodat inwoners en werkgevers hoe zij ondersteund kunnen worden. Vanaf 2023 wordt dit krediet overgeheveld naar het recent toegevoegde doel 8.1.3 Regio Zwolle.

Stimuleren starters, startups en impact ondernemers
In 2022 hebben zeer veel verschillende activiteiten plaatsgevonden met behulp van de te beschikking gestelde middelen.
Onderstaand een greep hieruit.

• 5 bijeenkomsten voor startende ondernemers in de idee- en planfase hebben plaatsgevonden, met als doel ze op weg te helpen. In totaal hebben 62 verschillende personen deelgenomen. Gemiddeld waren er per bijeenkomst 25 deelnemers.
• 2 bijeenkomsten om startende ondernemers in Zwolle te verwelkomen in Zwolle.  Gemiddeld waren er per bijeenkomst 30 deelnemers. Startende ondernemers krijgen de gelegenheid om op een laagdrempelige manier in contact te komen met organisaties die ondernemers ondersteunen.
• Global Entrepreneur Week bijeenkomst voor 30 student ondernemers bij ZWINC en Waves coworking.
• Er is een Peer-panel ingezet om duidelijk te krijgen waar startende ondernemers tegenaan lopen en behoefte aan hebben qua ondersteuning. De resultaten zijn toegepast een pilot “voor ondernemers, door ondernemers” welke in Q4 2022 is gestart.
• Startersprogramma “Voor Ondernemers, van ondernemers”, welke zich richt op het stimuleren en vergroten slagingskans van ondernemers:
• Regio Zwolle, ZWINC en Kennispoort Regio Zwolle zijn intensiever met elkaar gaan samenwerken om startups te inspireren, informeren maar vooral met elkaar in contact te brengen.
• Startups | Startup Regio Zwolle. In Zwolle zijn we met vastgoedeigenaren in gesprek om vestigingslocaties voor startups te creëren.   
• Bij de dag van de ondernemer, welke we samen met MKB Nederland Regio Zwolle en de Rabobank organiseren, hebben we startups centraal gezet om zo ondernemers, financierders, pand eigenaren en andere ondernemende mensen in de regio   Zwolle bewust te maken van de uitdagingen die startups ervaren en het belang van het neerzetten van een gunstig ecosysteem voor startups.

   
Impact Ondernemen

• 2 groepen deelnemers Futureproof; een programma voor jongeren gericht op het bewust maken van de mogelijkheden om impact te maken en/of impact ondernemer te worden.
• 3 netwerkbijeenkomsten voor impact ondernemers geïnitieerd en georganiseerd met als doel de samenwerking versterken.
• 3 Impact dinners/lunches rondom de thema’s inclusiviteit en het verminderen van de reststromen in de kledingindustrie gehouden. Per dinner waren plusminus 30 betrokkenen.
• Belevingstour in de week van de duurzaamheid waar 23 ondernemers op 15 verschillende locaties in de binnenstad zich gepresenteerd aan de inwoners en bezoekers van Zwolle om ze bewust te maken hoe ze door bewust in te kopen kunnen bijdragen aan duurzaamheid en inclusiviteit.
• Zwolle got talent. We hebben ondernemers uitgedaagd om mee te doen met een wedstijd om duidelijk te krijgen welke initiatieven er zijn op het gebied van inclusie, circulariteit en klimaatbestendigheid. De winnaars hebben een bedrijfsfilm ontvangen. Deze gebruiken zij en wij als gemeente om deze thema’s bij inwoners onder de aandacht te brengen.

o   Dakbloemenweide                        - Klimaat
o   Oost & Kledinghuis en opleidingen - Inclusie
o   Atelier Oudfits                               - Circulariteit

Economische ontwikkeling Logistiek

Topinnovatiecentra

Human Capital 2019-2023

Digitale dienstverlening ondernemers

Economisch Perspectief

Europees programma Leader

Aanpak bedrijventerrein

Sociaal Ondernemerschap/starters

Tijdelijke voorziening parkeren/evenement Voorsterpoort

Verkenning Hessenpoort 3

Verkenning Hessenpoort 4

Regiodeal POZ logistieke hub circulaire

Gemeentelijke grondexploitatie Economie:

* Hessenpoort

* Hessenpoort 3

Verkenning Hessenpoort 3
Dit voorbereidingskrediet is afgesloten en de kosten zijn ingebracht in de grondexploitatie Hessenpoort. Dit voorbereidingskrediet werd deels gedekt uit de reserve incidentele bestedingen en het overige deel werd geactiveerd tot aan het moment van inbreng in de exploitatie. De dekking uit de reserve incidentele bestedingen is vrijgevallen, de te activeren kosten vervallen.

Verkenning Hessenpoort 4
Eind 2022 is een overschrijding ontstaan van € 31.781. Een bedrag van € 21.833 wordt gedekt via de bijdrage Regiodeal Port of Zwolle. Op dit moment wordt geïnventariseerd welk aanvullend budget nodig is om zowel de overschrijding af te dekken als de verdere activiteiten in 2023 uit te kunnen voeren. Bij de Berap 2023-2 zal hiervoor aanvullend krediet worden gevraagd. De kosten worden tijdelijk geactiveerd en te zijner tijd ingebracht in de exploitatie.

Grondexploitatie Hessenpoort
Op het restantkrediet ontstaat per eind 2022 een nadelig saldo van € 5.077.748. Dit wordt veroorzaakt doordat in 2022 een tussentijdse winstafdracht heeft plaatsgevonden (conform regelgeving BBV) van € 17,4 mln. die als uitgave ten laste komt van de exploitatie. Bijstelling van het krediet maakt onderdeel uit van de actualisering van de MPV.