Sociaal domein

We versterken de toegang tot jeugdhulp zodat jongeren en hun ouders ondersteuning krijgen die zo zwaar is als nodig en zo licht als kan.

Goede samenwerking tussen Sociale Wijkteams en andere wettelijke toegangen tot jeugdhulp (met name huisartsen en Gecertificeerde Instellingen) inzake de toegang tot specialistische jeugdhulp. Dit geldt ook voor de samenwerking tussen Sociale Wijkteams en de verschillende partners in de sociale basis (scholen, jeugdgezondheidszorg, huisartsen, ea). Goede afstemming is nodig om te waarborgen dat jeugdigen en ouders steeds tijdig passende ondersteuning, hulp of zorg ontvangen; in of dicht bij hun normale leefomgeving. Door een brede beoordeling wordt specialistische hulp passend ingezet en wordt onnodige inzet en onnodig lange inzet voorkomen. Daardoor blijft de specialistische hulp beschikbaar voor die kinderen, jongeren en gezinnen die dit echt nodig hebben. Door bundeling van deskundigheid rondom de toegang tot jeugdhulp kunnen jeugdigen en hun ouders beter worden ondersteund en kunnen jeugdzorgkosten worden bespaard.

• Bij ruim 70% van de huisartsenpraktijken in Zwolle (en ruim 80% van alle huisartsen) is een jeugd- en gezinswerker van het Sociaal Wijkteam werkzaam. Huisartsen en jeugd- en gezinswerkers werken samen aan het beoordelen van de hulpvraag die jeugdigen en ouders bij de huisarts stellen. Een evaluatie van de werkwijze laat zien dat zij daardoor beter en sneller geholpen worden en een besparing wordt gerealiseerd op de uitgaven voor niet vrij toegankelijke jeugdhulp doordat onnodige verwijzing naar met name jeugd GGZ wordt voorkomen. Het streven is om uiteindelijk met alle huisartsen op deze manier samen te werken.
• Op alle basisscholen in Zwolle is een jeugd- en gezinswerker van het Sociaal Wijkteam werkzaam in een gezamenlijk ondersteuningsteam met en op school. Sinds 1 januari 2019 werken ook alle voortgezet onderwijs scholen in Zwolle op deze wijze. Zij beoordelen, zo nodig met steun van specialisten, welke ondersteuning nodig is en hoe daarin kan worden voorzien. Veel hulpvragen kunnen hierdoor met ondersteuning door het ondersteuningsteam worden opgelost, waardoor het in veel gevallen lukt om deze zo licht en zo normaal mogelijk, in de eigen leefomgeving op te lossen. Dit wordt bevestigd door signalen van huisartsen.
• Sinds 2019 werken we ook aan verdere versterking van de samenwerking met de Gecertificeerde Instellingen bij het inzetten van jeugdhulp in het gedwongen kader. Onze inzet is om met deze instellingen - uitgaande van de wettelijke afstemmingsplicht van de GI's met de lokale toegang jeugdhulp - een vergelijkbare samenwerking op te bouwen als met huisartsen om samen af te wegen welke ondersteuning in voorkomende gevallen helpend en nodig is vanuit 1 gezin, 1 plan, 1 regisseur (zie doel 3.1.1).
• Heftige relatieproblemen van ouders leiden in veel gevallen tot problemen bij hun kinderen en tot een beroep op jeugdhulp. Daarom ontwikkelen we een specifieke aanpak gericht op het bevorderen van gezonde relaties en voorkomen van complexe scheidingen. De-escalatie en instandhouding van het ouderschap staat hierin centraal. Op basis van een gedeelde visie van professionals die met relatieproblematiek en/of gevolgen daarvan te maken krijgen, breiden we de interventiemogelijkheden van het Sociaal Wijkteam en de preventiepartners uit.
• In 2022 verkennen we hoe we de samenwerking in de wijk tussen met name het Sociaal Wijkteam en de jeugdhulpaanbieders kunnen verbeteren. Daar betrekken we ook de scholen, de huisartsen, de jeugdgezondheidszorg en preventiepartners bij. Doel is dat jeugdigen en ouders vaker hulp dichtbij krijgen en dat minder vaak en minder lang specialistische jeugdhulp wordt ingezet.

• Eind 2022 werkt SWT Zwolle samen met 85% van de huisartsen en 76% van de huisartsenpraktijken .
• Ook in 2022 waren op alle basisscholen en alle scholen voor voortgezet onderwijs jeugd- en gezinswerkers SWT werkzaam. In 2022 is met de schoolbesturen gewerkt aan een nieuw deel 2 van de gezamenlijke Ontwikkelagenda passend onderwijs en jeugdhulp (besluitvorming in 2023). De verdere ontwikkeling van de ondersteuningsteams is daarin een belangrijk aandachtspunt.
• Naast verdere verbetering van de samenwerking, is in 2022 de samenwerking met GI’s vooral verbeterd op het punt van vermindering van handelingsverlegenheid van medewerkers van SWT Zwolle bij cases waarin veiligheid een grote rol speelt.
• In 2022 zijn door de inzet van een relatie- en scheidingsteam ouders met heftige relatieproblemen eerder en laagdrempelig opgepakt zodat hier betere ondersteuning en verdere escalatie voorkomen werd.
• In 2022 zijn we gestart met de proeftuin Samenspel in de wijk. In de proeftuin werken we rondom concrete cases van SWT Zwolle met ouders, jeugdhulpaanbieders en andere betrokkenen aan het vinden van andere, duurzamer oplossingen voor jeugdigen, zo dichtbij mogelijk en met minder (lange) inzet van specialistische jeugdhulp. De eerste resultaten zijn positief: in behandelde cases zijn daadwerkelijk andere oplossingen gevonden en ingezet.

We versterken de toegang tot jeugdhulp zodat jongeren en hun ouders ondersteuning krijgen die zo zwaar en lang is als nodig en zo licht en kort als mogelijk, zodanig dat:

• Minimaal 85% van de ouders / verzorgers, weet waar ze terecht kunnen als zij hulp nodig hebben bij opgroeien en opvoeden (onder andere Sociaal Wijkteam).
• Met 90% van de huisartsen en 100% van de scholen primair en voorgezet onderwijs samenwerking rondom toegang tot specialistische jeugdhulp.
• We breiden de interventiemogelijkheden bij complexe scheidingen uit bij het Sociaal Wijkteam en de preventiepartners.

Hervormingsagenda sociaal domein (2019)

Ontwikkelagenda passend onderwijs en jeugdhulp (2017) deel 1

Ontwikkelagenda passend onderwijs en jeugdhulp (2017) deel 2

Beleidsplan Jeugdhulp (2014)

Perspectiefnota 2020-2023

• We versterken de bestaande samenwerkingen tussen de jeugd- en gezinswerkers van het SWT en de huisarts(praktijken). Daarnaast zetten we in op samenwerkingsafspraken met de huisartsen waar die samenwerking nu nog niet bestaat. We benutten hiervoor de inzet van de relatiemanager jeugdhulp.
• We voeren het Programma passend onderwijs en jeugdhulp uit, op en met scholen in Zwolle. We baseren het programma op een evaluatie van de ondersteuningsteams op scholen voor primair en voortgezet onderwijs (OTs) én een analyse van het beroep van leerlingen op scholen in Zwolle op ondersteuning vanuit jeugdhulp/sociaal domein en vanuit passend onderwijs.
• We werken op basis van afspraken in het gedwongen kader samen met gecertificeerde instellingen, maar ook met de andere partijen in het jeugdbeschermingsproces, zoals Veilig Thuis, kinderrechters en de raad voor de kinderbescherming. Het uitgangspunt is ook hier dat we zoveel mogelijk zoeken naar oplossingen in de normale leefomgeving van kinderen, jongeren en gezinnen ('zo zwaar als moet, zo licht als kan').
• We geven uitvoering aan het plan van aanpak ‘Gezonde relaties, beter voor Zwolle’ en breiden de interventiemogelijkheden van het Sociaal Wijkteam en de preventiepartners uit.
• We verkennen hoe we de samenwerking in de wijk tussen met name het Sociaal Wijkteam en de jeugdhulpaanbieders kunnen verbeteren.

• In 2022 zijn er geen specifieke activiteiten ondernomen om de samenwerking met huisartsen verder uit te breiden vanwege de benodigde inzet zowel bij SWT als bij huisartsen om gevolgen van Corona voor kinderen, jongeren en ouders op te vangen.
• Ook in 2022 waren op alle basisscholen en alle scholen voor voortgezet onderwijs jeugd- en gezinswerkers SWT werkzaam. Vanwege opgelopen achterstanden op sociaal emotioneel  gebied is de extra inzet van jeugd- en gezinswerkers op VO scholen tijdens Corona in 2022 (en 2023) voortgezet in het kader van het Corona herstelplan sociaal domein.
• In ieder Sociaal Wijkteam waren er periodieke keten overleggen tussen professionals in het (jeugdhulp) netwerk, waaronder ook GI professionals. Er wordt gewerkt met het een veiligheidsplan waar meerdere netwerkpartners mee werken.
• Medewerkers van het Sociaal Wijkteam zijn getraind in het gedachtengoed van 'veiligheid- en risico gestuurde zorg'. Ook hebben trainingen plaatsgevonden op andere thema's gericht op huiselijk geweld en onveilige situaties zoals het signaleren en bespreekbaar maken. Hiermee zijn medewerkers van SWT Zwolle versterkt in de handelwijze en attitude bij onveilige situaties en is handelingsverlegenheid op dit punt kleiner geworden.
• In het laatste kwartaal 2022 is gesproken over het betrekken van de GI bij de proeftuin Samenspel in de wijk (start: 2023).
• In 2022 zijn de volgende stappen gezet om problemen voor kinderen en jongeren als gevolg heftige relatieproblemen van ouders te verminderen: er is een Parent House geopend om de thuissituatie van kinderen en jongeren te ontlasten, en is het relatie- en scheidingsteam ingezet.
• In 2022 zijn we gestart met de proeftuin Samenspel in de wijk. De eerste resultaten zijn positief. Het lukt om samen anders te kijken naar de ervaren problemen en de behoeften van kinderen, jongeren en ouders en daar betere, duurzamer oplossingen dichtbij voor te vinden. We verzamelen hiermee ook aanknopingspunten om die andere oplossingen op casusniveau te vertalen naar de inrichting van de sociale basis in stadsdelen West en Zuid waar de proeftuin loopt en naar ondersteunende verbindingen met gespecialiseerde jeugdhulp.
• In 2022 hebben we – samen met de schoolbesturen – ook besloten om de proeftuin sterker te verbinden met het programma Samen voor een stevige basis. Ze beogen dezelfde beweging, op wijk- en op schoolniveau. We sluiten hiermee ook aan op de keuze van het Samenwerkingsverband passend onderwijs om voor de basisscholen meer gebiedsgericht te gaan werken.

De lasten laten een voordelig saldo zien van € 233.806. Omdat er € 187.693 minder is onttrokken uit de reserves wordt een voordelig resultaat gerealiseerd van € 46.113.

Het resultaat op dit doel wordt met name veroorzaakt door:
RSJ IJsselland is erin geslaagd om in 2021 meer kosteneffectief te werken waardoor de kosten afgerond € 46.000 lager uitvielen.
In het sociaal herstelplan is er capaciteit beschikbaar gesteld voor jeugd en veiligheid. Deze capaciteit is niet volledig benut. Hierdoor vallen de lasten afgerond  188.000 lager uit. Dit bedrag is daarom niet onttrokken uit de reserve.

Proeftuin Jeugd