Sociaal domein

We versterken het oplossend vermogen van kwetsbare inwoners, waaronder ouderen, en hun sociale netwerken

Als gemeente krijgen we steeds meer taken in het ondersteunen van kwetsbare inwoners. Dit met name vanuit diverse bestaande wetten, zoals de Participatiewet, de WMO en de Jeugdwet. Maar ook nieuwe wetten, zoals de wet GGZ, zetten in op gemeentelijke taken om inwoners met een psychische kwetsbaarheid te ondersteunen.
Kwetsbare groepen en inwoners worden in een zo vroeg mogelijk stadium begeleid en gestimuleerd bij het vinden van oplossingen. Daar waar inwoners behoefte aan ondersteuning hebben, helpen wij hen in hun eigen buurt, zo licht als mogelijk en zo zwaar als nodig is. Kunnen ze hierdoor weer meedoen dan ontstaan sociale contacten en worden (nieuwe) vaardigheden opgedaan en nemen zelfvertrouwen en weerbaarheid toe.

Een belangrijke kwetsbare groep zijn ouderen. Het aantal ouderen neemt tot 2030 aanzienlijk toe. Ook relatief gezien neemt het 65 plussers in de totale Zwolse bevolking toe. Ouderen worden daarnaast ouder en zullen daarmee naar verwachting langer en meer zorg nodig hebben.
We bevorderen de zelfredzaamheid van ouderen zodat zij langer zelfstandig en veilig thuis kunnen blijven wonen en meedoen in de samenleving.
We stimuleren een gezonde leefstijl en een zinvolle / prettige besteding van hun dag zodat zij optimaal kunnen functioneren en voldoende welbevinden (zingeving) ervaren.
Hierdoor blijven ouderen vitaal en betrokken bij de samenleving waardoor zij zich minder eenzaam voelen.
Gelet op de maatregelen tijdens, en consequenties van de corona-crisis is de aanpak van eenzaamheid onder ouderen nog relevanter geworden dan het al was. Wij zijn hierover in gesprek met onder andere de ouderenzorginstellingen.

Inherent aan de trend dat steeds meer inwoners langer zelfstandig wonen, waaronder de sterk groeiende groep ouderen, wordt er een steeds groter beroep op mantelzorgers gedaan. We ondersteunen mantelzorgers dusdanig dat zij de ondersteuning langer vol kunnen houden en niet belast worden met zorg die hun mogelijkheden te boven gaat.
We dragen bij aan het versterken van de positie van mantelzorgers en het voorkomen van overbelasting, onder andere door een betere samenwerking tussen de informele en formele zorg, extra aandacht voor groepen mantelzorgers die meer risico lopen op overbelasting.

Iedereen in Zwolle moet vitaal en waardig ouder kunnen worden en mee blijven doen. De Zwolse senioren nu en in de toekomst zo lang mogelijk zelfstandig mee laten doen in de samenleving, dat is het doel van de Seniorenagenda Vitaal en Waardig Ouder Worden (2020). Daarbij is er speciale aandacht voor levensloopbestendig wonen, positieve gezondheid, toegankelijkheid van de leefomgeving, meedoen en ertoe doen, de aanpak van eenzaamheid, zorg voor migrantenouderen regenboogsenioren en dementie. De uitwerking monitoren wij via (bestaande) rapportages en instrumenten zoals het Buurt voor Buurt-onderzoek, de aanpak Vitaal en Veilig Thuis, gezondheidsmonitor en ouderenindex.

Mantelzorg: Er is ondersteuning en waardering voor de mantelzorger waarbij aandacht is voor balans tussen draagkracht en draaglast. Er worden verschillende vormen van ondersteuning geboden. Daarnaast is er in 2022 de mantelzorgwaardering verstrekt. Het aantal waarderingen lag in 2022 hoger dan voorgaande jaren. DIt betekent dat de mantelzorger steeds beter de weg naar ondersteuning en waardering weet te vinden.

Ouderen: De vergrijzing in Nederland  neemt toe, waarbij het aantal 65-plussers in Zwolle zal groeien van 16,5% naar 20% in 2035. De gemeente Zwolle wil ouderen vitaal en veilig zelfstandig thuis laten wonen en heeft extra aandacht besteed aan urgente thema's zoals eenzaamheid en dementie. Er is veel vooruitgang geboekt en ouderen waarderen het leven in Zwolle met een 8-, wat laat zien dat de gemeente op de goede weg is om het welzijn van ouderen te verbeteren. In 2022 heeft de Rekenkamer zijn advies gegeven over nut en noodzaak van de Seniorenagenda.
Gelet op de impact van de bevindingen van de Rekenkamer heeft het College besloten het Zwolse ouderenbeleid te heroverwegen en daarover in 2023 een voorstel aan de raad voor te leggen.
De huidige activiteiten, mede gebaseerd op de Seniorenagenda van voorjaar 2020, worden in 2023 voortgezet.

We versterken het oplossend vermogen en de vitaliteit van kwetsbare inwoners, waaronder ouderen, en hun sociale netwerken, zodanig dat:

• Inwoners langer zelfstandig vitaal en veilig kunnen wonen en meedoen.
• Minder inwoners, waaronder veel ouderen, zich eenzaam voelen.
• Meer inwoners een zinvolle daginvulling hebben die aansluit bij hun wensen en behoeftes.
• Meer mantelzorgers zich ondersteund voelen waardoor zij minder (te) zwaar belast worden.

Beleidsnota mantelzorgondersteuning en waardering (maart 2015)

Seniorenagenda Vitaal en Waardig Ouder Worden (voorjaar 2020)

Wij subsidiëren:

• We bestendigen en breiden de succesvolle pilot Vitaal en Veilig Thuis uit voor mensen van 70 jaar en ouder. Samen met onze ketenpartners bepalen we in welke wijken we het programma uitrollen. Op deze manier hopen wij oudere inwoners meer bewust te maken en beter te informeren wat nodig en mogelijk is om vitaal en veilig langer zelfstandig te wonen. Ouderen die dit niet zelfstandig kunnen, worden hierbij ondersteund.
• De aanpak ten aanzien van senioren met specifieke problematiek die hun welzijn belemmert, zoals eenzaamheid. Met partijen in de stad vormen we een coalitie ‘één tegen eenzaamheid’ en voeren een actieprogramma met een concrete aanpak uit.
• Het opgerichte platform cultuursensitiviteit voor alle zorg- en welzijnspartijen in onze stad wordt voortgezet.
• Wijklocaties waar ouderen elkaar kunnen ontmoeten en gezamenlijk activiteiten kunnen ondernemen die hun welzijn en / of vitaliteit vergroten.
• Beweeg- en sportactiviteiten voor ouderen.
• In 2021 is de dagbesteding naar “Goede dagen en perspectief" doorontwikkeld. Er is met de welzijnspartners en zorgaanbieders gewerkt aan een meer collectieve inrichting van betekenisvolle dagbestedingsactiviteiten voor kwetsbare groepen inwoners en aan daginvullingsmogelijkheden voor ouderen..
• Mantelzorg, zowel het vinden van mantelzorgers als het waarderen van mantelzorgers.
• We zorgen voor informatie en advies en verbeteren van de communicatie tussen formele en informele zorg ten behoeve van de zorgvrager.
• In 2022 kijken we naar de match tussen de vraag en het aanbod van mantelzorgondersteuning en specifieke behoeften van verschillende mantelzorgers.
• We richten onze inzet op specifieke groepen van mantelzorgers die meer risico lopen op overbelasting.

Mantelzorg: Er zijn verschillende activiteiten rondom de mantelzorgers die werken aan doelen die zijn beschreven.  Net als voorgaande jaren is in 2022  de waardering verstrekt, is er voor groepen mantelzorgers, zoals de jongeren, een specifiek aanbod en wordt er maatwerk geleverd als dat nodig is.

Ouderen: Er zijn verschillende activiteiten georganiseerd in 2022 om het doel te realiseren, waaronder Briljant voor zinvolle dagbesteding en ontmoeting, Zwolle dementievriendelijke Stad voor de coördinatie van initiatieven op het gebied van dementie, cultuur sensitieve ouderenzorg voor migrantenouderen, WijZ Welzijn voor wijklocaties en programma Vitaal en Veilig Thuis voor huisbezoeken en huisscans. De gemeente heeft hiermee veel bereikt en ouderen waarderen het leven in Zwolle met een 8-.

• Onafhankelijke clientondersteuning
  In 2022 is er 177 keer een beroep gedaan op de inzet van onafhankelijke clientondersteuning bij complexe vraagstukken. In de beschikking 2022 is men uitgaan van 205 kwesties. Gezien echter de complexiteit van de vragen is de tijd die gemiddeld besteed wordt toegenomen van 4 uur naar 4,25 uur.
• Meldpunt Sociaal Domein
  Bij het Meldpunt Sociaal Domein zijn 164 meldingen binnengekomen. Dit is meer dan de 50 die in de beschikking waren opgenomen. Wel is de tijdsinvestering per melding door aanpassingen in de werkwijze gehalveerd. In plaats van 2 uur is de investering nu 1 uur.
• Klachtenopvang
  In de beschikking werd uitgegaan van 150 klachten. Dit is echter fors toegenomen naar 493 klachten. De belangrijkste reden hiervoor is de toename van klachten in het WMO- en leerlingenvervoer. De kosten voor de afhandeling van deze extra klachten zijn separaat gefactureerd.
• Participatieraad
  Vanuit Zorgbelang is een inhoudelijk ondersteuner acht uur per week actief voor de Participatieraad. Deze ureninzet komt overeen met de beschikking. De Participatieraad bestaat uit maximaal 15 leden. In het afgelopen jaar zijn er zes leden gestopt en werden er zeven nieuwe leden verwelkomt. Daarnaast heeft de participatieraad aspirant leden, een voorzitter, secretaris en een inhoudelijk ondersteuner.
• De Participatieraad adviseert het college gevraagd en ongevraagd. In 2022 heeft de Participatieraad negen keer een advies uitgebracht. Hierbij ging het om zes gevraagde adviezen en drie ongevraagde adviezen. Deze adviezen kwamen onder meer tot stand door gesprekken met inwoners, klankbordgroepen en door actieve leden in de Zwolse samenleving.

De lasten laten een voordelig saldo zien van € 37.942,-.

De lagere lasten worden veroorzaakt door verschillende aspecten. Op het onderwerp Mantelzorg/informele zorg is minder uitgegeven, ad € 109.565,50. Dit wordt met name veroorzaakt door lagere subsidievaststelling voor de vrijwilligerscentrale Zwolle Doet 2021.

Daar tegenover zijn hogere uitgaven aan de klachtenopvang in het sociaal domein, € 48.120,-. De toename van de klachten worden met name veroorzaakt door klachten over het doelgroepenvervoer: leerlingenvervoer en Wmo-vervoer.

Voor het overige deel (totaal circa € 24.000,-) zijn het kleine verschillen binnen dit doel.