Bestuur, Dienstverlening en Bedrijfsvoering

Het college versterkt de samenwerking op verschillende schalen om tot toekomstbestendige oplossingen voor maatschappelijke opgaven te komen

We zitten bij het schrijven van de begroting 2022 (hopelijk) in de laatste fase van de coronacrisis. We zien dat Zwolle niet stil heeft gestaan tijdens de coronacrisis. De stad is blijven groeien en de verwachting is dat die groei de komende jaren zal doorzetten. Waarbij we dat wat Zwolle zo bijzonder maakt willen koesteren en verstevigen. In het nieuwe begrotingsjaar zijn ook de gemeenteraadsverkiezingen. Met deze begroting bereiden we een nieuwe raad en een nieuwe college voor op de opgaven waarmee ze aan de slag gaan. De uitdagingen waar we nu voor staan zijn groot. Maar het zijn ook kansen, voor Zwolle, de regio én voor Nederland.

We zien dat de samenwerking met partners en inwoners in de stad vraagt om een herziening. Er wordt een ander beroep gedaan op ons als overheid in samenwerkingsprocessen. We kunnen het steeds minder alleen en het is belangrijker dan ooit dat we veel meer aan de voorkant sturen op ontwikkelingen en in gesprek zijn met onze inwoners en partners. Het aan de voorkant in gesprek gaan, helpt om vertrouwen te hebben in de uitvoering.
We zien daarnaast dat Zwolle de afgelopen jaren er meer toe doet als het gaat om ontwikkelingen die bijdragen aan de (economische en sociale) regio en opgaven van het rijk. We staan voor grote regionale opgaven. Daarbij ontbreekt het ons aan de besturing van onze eigen doelstellingen. Deze multischalige ontwikkelingen vragen om een andere manier van besturen en besluiten nemen, waarbij de regio Zwolle als voorbeeld kan worden genomen. Ook in financiële zin, vraagt dit om een andere sturing. Naast de relatie inwoners en overheid en overheden onderling vragen de opgaven uit de stad ook om een andere verhouding tussen bestuur en organisatie: hoe sturen we gezamenlijk vanuit onze rol en verantwoordelijkheid op de opgaven en wat vraagt dat van ons allen. We zien dat het steeds belangrijker wordt dat we integraal vanuit de opgave sturen. Het is belangrijk om in een groeiende stad gebiedsgericht te werken, te focussen op prioriteiten, maar ook de lange lijnen meer te zien. Dat vraagt van een ieder om minder in het hier en nu te zijn en veel meer planmatig en programmatisch aan het werk te zijn.

Op dit moment speelt in Den Haag de discussie over een andere bestuursstijl en een andere opstelling van overheids- en uitvoeringsorganisaties richting inwoners. Voor een deel als gevolg van de toeslagenaffaire. De discussie omtrent de toeslagenaffaire is een belangrijke les voor de uitvoerbaarheid van het beleid. Die discussie is ook voor ons als gemeente relevant. Bij de start van deze collegeperiode hebben wij uitgesproken te staan voor een overheid die duidelijk en begrijpelijk handelt en communiceert. En die voorkomt dan inwoners en bedrijven verdwalen in de bureaucratie. Het belang van ons versimpelteam en de aandacht voor goede dienstverlening wordt hiermee benadrukt. Daarnaast moeten we veel meer leren van ervaringen of meer aandacht besteden aan klachtenafhandeling en bejegening. Dit laatste vraagt om een lerende organisatie. De toeslagenaffaire laat zien dat college de raad veel meer integraal moet informeren over de uitvoerbaarheid van beleid.

Zwolle ontwikkelt door: we gaan verder met onze ambities uit de Omgevingsvisie (gebiedsontwikkelingen o.a. Spoorzone en centrumgebied, woonopgave en hervormingsagenda van het Sociaal domein). Samen met de gemeenteraad, de inwoners en partners in stad, de regio én het Rijk gaan we hiermee verder aan de slag. De Regio Deal Regio Zwolle 2020 – 2023 maakt mogelijk dat wij in 2022 en 2023 verder kunnen blijven investeren in grote opgaven voor de regio én de stad. Daarbij levert het lerende netwerk, waarin Zwolle een actieve rol heeft, samen met het Rijk een bijdrage aan het verbeteren van de samenwerking op rijks-, provincie en regioniveau.
Regio Zwolle heeft, ondanks de effecten van de wereldwijde Corona-pandemie, onverkort de ambitie uit te groeien tot de 4e economische Regio van Nederland. Het feit dat Zwolle door het Rijk in het kader van de NOVI onderdeel  is gemaakt van het Stedelijk Netwerk Nederland is niet alleen een onderstreping van de positie van Zwolle in de BV Nederland maar tevens een erkenning van de opgaven waarvoor Zwolle staat op oa. het terrein van woningbouw en mobiliteit. Om deze opgaven het hoofd te bieden, is het allereerst van belang te investeren in blijvende goede relaties met de overige regiogemeenten, het bedrijfsleven, de kennisinstellingen en de vier bij onze regio betrokken provincies. Die goede regionale samenwerking heeft er voor gezorgd dat de Regio in het voorjaar van 2021 door het Rijk werd aangewezen als NOVI-gebied. Tevens werken we samen met de regiogemeenten aan de uitwerking van de verstedelijkingsstrategie maar ook aan het crisis en herstelbeleid om de effecten van het pandemie zoveel mogelijk te beperken en juist sterker uit deze crisis te komen. In 2022 werken we verder aan de uitwerking van dit beleid. Naast een regionale samenwerking kunnen we dergelijke stappen niet zetten wanneer we niet ook goed samenwerken met verschillende departementen en hen betrekken bij keuzes en opgaves waarvoor we staan. Dat doen we natuurlijk als Regio maar we hebben in 2021 ook samen met de provincies Gelderland en Overijssel en de andere 7 regio’s in Oost-Nederland door middel van de campagne Nederland Slim Benutten in het kader van de Tweede Kamer verkiezingen en de daarop volgende formatieperiode aandacht gevraagd voor de grote opgaves in heel Oost-Nederland. Deze samenwerking zetten we het komend jaar voort. Het investeren in goede relaties is belangrijk om met succes aandacht en middelen uit Den Haag en Brussel aan te trekken. Met de ontwikkeling van stad en regio neemt bij beide het belang van lobby en netwerken toe. Met het oog daarop hebben we in 2021 al belangrijke stappen gezet om te komen tot een versterking van onze Public Affairs aanpak. Daarbij richten we ons op zowel het Rijk als Europa. We zetten deze aanpak voort en willen ook in 2022 aan deze Public Affairs agenda verdere vorm en inhoud geven samen met het nieuwe College en de nieuwe raad. Hiermee willen we tijdig kunnen anticiperen op de eventuele kansen van een nieuw regeerakkoord maar ook op de uitrol van de beleidsagenda van de nieuwe Europese Commissie onder leiding van mw. Von der Leyen. Daarnaast blijven we natuurlijk, zowel bestuurlijk als ambtelijk, inzetten op een goede deelname aan landelijke koepels als de Vereniging Nederlandse Gemeenten en het G40 stedennetwerk en bezien we in hoeverre deelname aan andere netwerken voor Zwolle relevant kan zijn. Wat dat betreft, is het een uitdaging om er voor te zorgen dat Zwolle óók na de gemeenteraadsverkiezingen in 2022 in de diverse netwerken goed zal zijn vertegenwoordigd.

In het jaar 2022 hebben de gemeenteraadsverkiezingen plaatsgevonden. In juni 2022 is afscheid genomen van drie wethouders van het college van B&W. Eind mei 2022 is het nieuwe college van B&W geïnstalleerd na intensieve weken van coalitieonderhandelingen, waarbij ook de stad is betrokken. Dit heeft geleid tot een coalitieakkoord Samen voor een waarde(n)volle toekomst. Vanuit dit coalitieakkoord heeft het college van B&W een start gemaakt met het werken aan een duurzame, inclusieve en sociale toekomst, waarin alle inwoners van Zwolle gelijke kansen hebben om mee te doen. Daarbij ligt de nadruk op de ontwikkeling van brede welvaart. Met het project Zwolle gaat Aan hebben we mooie resultaten bereikt in de wijk Dieze Oost. Dit project laat zien hoe je op een laagdrempelige manier in contact komt met inwoners in een wijk, waardoor je een wijk goed leert kennen. Dit helpt ook in de opgave voor deze wijk. In 2023 geven we een vervolg aan dit project.

Regio Zwolle
We hebben in het afgelopen jaar samenwerking met Rijk en Regio verder versterkt. Dit heeft geleid tot verschillende afspraken over o.a. investeringen in infrastructuur en bereikbaarheid van de stad gekoppeld aan de woonopgave en versnellingsafspraken voor de woningbouwlocaties in ons centrumgebied en de regio. De Verstedelijkingsstrategie Regio Zwolle is vastgesteld, waarmee we samen richting geven aan de groei van wonen en werken op de langere termijn. Dat doen we klimaatadaptief en met behoud van bereikbaarheid en kwaliteit van onze leefomgeving. Het MIRT-onderzoek bereikbaarheid is afgerond in 2022 en dit wordt nader uitgewerkt in afspraken met Rijk en Regio.
De Verstedelijkingsstrategie en NOVI gaan verder onder de NOVEX. In dat kader zal de Verstedelijkingsstrategie worden uitgewerkt in verschillende programma’s, waarvan het programma Stedelijk Zwolle een onderdeel is.
In 2022 is onder de Regiodeal Regio Zwolle op verschillende programma’s extra realisatiekracht ingezet. Onder de programmalijnen Economie en Arbeidsmarkt is bijvoorbeeld een regionaal inclusiepact gesloten en zijn veel ondernemers én inwoners geholpen met een scholingsvraag. Onder de programmalijn Ruimtelijke Ontwikkeling is naast bovenstaande o.a. een verdiepend onderzoek uitgevoerd naar Toekomstbeeld Wonen 2050 en zijn masterclasses Energie georganiseerd.

Public Affairs
Na een lange formatieperiode is aan het begin van het afgelopen jaar het kabinet Rutte IV van start gegaan. In het regeerakkoord staan belangrijke plannen om vorm en inhoud te geven aan grote transities op het gebied van energie, wonen, klimaat en natuur en landbouw. Plannen die ook voor onze gemeente (en regio) gevolgen zullen hebben. In de loop van 2022 is begonnen met het verder uitwerken van deze plannen waarbij ineens ook rekening gehouden moest worden met de effecten van de oorlog in Oekraïne op bv. het gebied van energie en inflatie.
Met de door het kabinet gereserveerde middelen voor woningbouw en daaraan gerelateerd mobiliteit en infrastructuur konden ook in Zwolle (en de regio) belangrijke impulsen aan onze opgaven worden gegeven. Zo ontving Zwolle begin 2022 ruim € 53 mln. voor de verdere ontwikkeling van de Spoorzone en Stadshart Zwolle waarmee de bouw van 3.250 woningen dichterbij komt en ontving de gemeente eind 2022 op basis van de MIRT-gesprekken met het Rijk ruim € 71 mln. voor de grootschalige ontwikkellocatie Spoorzone Zwolle en het verbeteren van de infrastructuur rondom het station.
Verder heeft het Rijk middelen toegekend aan de verbetering van de bestaande spoorverbinding naar het Noorden van het land, aan het upgraden en doortrekken van de spoorverbinding Zwolle-Twente-Münster en heeft minister Harbers het afgelopen jaar de startbeslissing voor de MIRT-verkenning N35 Wythmen – Nijverdal getekend waarmee uiteindelijk de doorstroming en verkeersveiligheid op dit tracé zal verbeteren. In 2022 hebben we, in nauwe samenwerking met de regionale partners, onze inzet gecontinueerd om het landelijk kader voor de regionale dienstverlening op het gebied van Human Capital te verbeteren.
Het afgelopen jaar is binnen Oost-Nederland verder gewerkt aan de samenwerking met andere regio’s en verkennen we kansen om ons nog beter te profileren in de richting van Den Haag en Brussel. In 2022 is een Public Affairs agenda vastgesteld waarmee verder richting wordt gegeven aan onze inzet op het gebied van Public Affairs, een inzet waarin we overigens nauw samenwerken met Regio Zwolle.

Het college versterkt de samenwerking op verschillende schalen om tot toekomstbestendige oplossingen voor maatschappelijke opgaven te komen, zodanig dat:

• De economische en sociale innovatiekracht van stad en regio zich verder ontwikkelt.
• Samenwerking in de Regio Zwolle vanzelfsprekend is.
• De landelijke positie van Zwolle voordelen oplevert.

·We nemen diverse betrokkenen mee in de sprong van stedelijkheid door het onder andere organiseren van themabijeenkomsten en informatiebijeenkomsten, zowel fysiek als digitaal.
·We implementeren de doorontwikkeling van ons participatiebeleid, een Zwolse participatieaanpak, die we met bestuur en stad ontwikkelen.
·We blijven zichtbaar zowel in  G40 als VNG verband door ons goed te positioneren in diverse thema- en of werkgroepen.
·We versterken ons versimpelteam verder, zodat we toegankelijk zijn voor al onze inwoners
·We leren van ervaringen en hebben meer aandacht voor klachtenafhandeling en bejegening
·We blijven investeren in de regio Zwolle door het organiseren van diverse ontmoetingen
·We blijven samen met alle betrokken partners aan de slag met de gezamenlijke opgaven die in de Regio Deal zijn opgenomen
·We geven verder inhoud en vorm, samen met college en raad, aan de Public Affairs Agenda
·We zetten blijvend in en nemen initiatief om ook bovenregionaal kansen te benutten die een positief effect hebben voor de hele regio.
·We werken, samen met onze regiopartners, actief aan een regio met een krachtig, positief imago, professionele marketing en lobby in Den Haag (voor Nederland) en Brussel (voor Europa)
·Wij dragen bij aan een sociale infrastructuur die ondersteunend is aan regionale ontwikkelingen en flexibel kan inspelen op kansen (o.a. cofinanciering).
·Gemeente Zwolle verzorgt het gastheerschap voor de regio Zwolle en daarom is vanaf 2019 de begroting van Regio Zwolle onderdeel van dit doel binnen de begroting van de gemeente Zwolle. Binnen deze begroting is op dit moment alleen de bijdrage van de gemeente Zwolle aan de regio opgenomen. In november/december zal de regio-begroting 2022 worden vastgesteld door de stuurgroep. Op basis daarvan zal bij Berap 2022-1 het regiobudget en de bijdragen van de andere regiogemeenten en provincies worden geraamd.

Het afgelopen jaar heeft het college onder andere een nieuwe participatieaanpak met de stad opgesteld. Besluitvorming door de raad is voorzien in het eerste kwartaal van 2023. Daarnaast heeft het college het versimpelteam versterkt en vinden er trainingen in de organisatie plaats om het vertrouwen in de overheid te vergroten. We hebben gezien dat Zwolle een sociale stad is, waarin er ruimte is om vluchtelingen op diverse plaatsen op te vangen. Met het project Zwolle gaat Aan zijn we gestart in de wijk Dieze Oost. Dit heeft geleid tot een buurtarchief, waar inwoners met foto's en hun verhaal in beeld zijn gebracht. Dit heeft de cohesie in de wijk vergroot en helpt ons als overheid om in beeld te krijgen wat nodig is in een wijk.
In 2022 hebben we ons als nieuw college goed gepositioneerd in G40 en VNG verband.

In het kader van de Verstedelijkingsstrategie zijn verscheidene bijeenkomsten voor raden, staten en Bestuurlijk Maatschappelijke Adviesgroep georganiseerd.
In de Verstedelijkinggstrategie is o.a. vastgesteld dat we uitwerking geven aan een warme hartenstrategie voor de regio, waarvan een programma Stedelijk Zwolle en een ruimtelijk economische visie voor de regio onderdeel uit gaan maken.
425 werkgevers hebben scholingsaanvragen gedaan bij het Ontwikkelfonds Regio Zwolle, waardoor meer dan 1900 medewerkers zijn bereikt. Daarnaast zijn meer dan 500 bedrijven aan de slag gegaan met innoveren, digitaliseren, circulariteit of internationalisering met ondersteuning van Kennispoort Regio Zwolle.

De lasten zijn € 1.983.668 lager dan geraamd. Omdat de baten € 1.256.539 lager zijn en er een bedrag van € 419.718 meer wordt toegevoegd aan de reserves, wordt uiteindelijk een voordelig resultaat gerealiseerd van € 307.411.

Regio Zwolle (lagere lasten € 1.264.537, lagere baten € 1.264.537, resultaat budget neutraal)
Gemeente Zwolle is gastheer-gemeente voor de Regio Zwolle. De administratie voor Regio Zwolle is geïntegreerd in de gemeentelijke begroting en onderdeel van doel 8.1.2. Met ingang van de begroting 2023 is dit opgenomen onder het nieuwe doel 8.1.3.  
Per saldo is het rekeningresultaat voor Regio Zwolle altijd 0, indien de kosten lager zijn dan de ontvangen bijdragen van de regio-gemeenten en provincie wordt het resultaat overgeheveld naar het volgende jaar. De lasten 2022 waren € 1.264.537 lager en de baten € 15.693 hoger, dit restantbudget is overgeheveld naar 2023. Omdat dit restantbudget in feite vooruitontvangen middelen derden zijn, wordt dit bedrag van € 1.280.230 in 2022 in mindering gebracht op de inkomsten en in 2023 weer opgeplust als inkomsten binnen de begroting 2023. Dit betekent dat de inkomsten in de jaarrekening 2022 per saldo eveneeens € 1.264.537 lager zijn.   
De begroting 2023 is door de regiegroep in december 2022 vastgesteld. Het restantbudget 2022 zal worden opgenomen in de bijgestelde regio-begroting 2023 op basis van de vaststelling van het jaarverslag door de Regiegroep en worden ingezet binnen de begroting 2023 of worden gereserveerd voor komende jaren.  

Bestuur (lagere lasten € 299.413, hogere baten € 7.998, voordelig resultaat van € 307.411)
Dit voordelig resultaat wordt gerealiseerd door:

• Hogere algemene kosten B&W van € 68.000 vanwege kosten mediation Aa-landen, plaatsen van audio en video apparatuur kamers wethouders voor hybride werken en kosten voor het nieuwe college en afscheid van het oude college.
• Lagere verzekeringskosten door minder betaalde premie en een lagere toevoeging in de Voorziening APPA (Algemene Pensioen- en uitkeringswet Politieke Ambtsdragers) omdat de voorgeschreven rente voor de actuariële berekeningen flink hoger is. Dit resultaart in een voordeel van € 178.000.
• Lagere kosten van € 130.000 door minder beroep op wachtgeld en verzekeringspremies oud wethouders.
• Hogere kosten van € 20.000 voor BOPZ online (systeem voor inbewaringstelling) vanwege hogere ICT-kosten (meer accounts in gebruik en gestegen kosten).
• Lagere kosten van € 6.000 doordat in 2022 minder zaken met een (uitgebreide) behandeling bij de Overijsselse Ombudsman waren.
• Lagere lasten van € 26.000 voor Beeldvorming en Samenwerking. Als gevolg van corona zijn diverse zaken (o.a. Nieuwjaarsbijeenkomst) anders of niet ingevuld.
• Lagere lasten van € 11.000 voor algemene internationale contacten als gevolg van corona.
• Lagere betaalde contributie/ partnerbijdrage kennisinstellingen van € 30.000 voor Stedennetwerk G40 en Platform31. Het budget is voor begroting 2023 daarom verlaagd.
• De Bijdrage van Gemeente Zwolle aan Regio Zwolle is € 950 lager door een kleine afwijking in het werkelijke aantal inwoners per 1 januari. De bijdrage van € 2.45 per inwoner is vastgesteld tot en met 2023, vanaf 2024 zullen nieuwe afspraken worden gemaakt.
• Overige diverse kleine voordelen op de lasten bedragen € 5.463.
• De hogere inkomsten worden gerealiseerd door een correctie van € 7.000 op de doorbelasting van relatiegeschenken en € 1.000 voor het doorbelasten van de kosten van een bijeenkomst, die gemeente Zwolle heeft voorgeschoten, naar alle deelnemende gemeenten.

Incidenteel toegekende middelen (lagere lasten € 419.718, hogere reserve toevoegingen € 419.718, resultaat € 0)

• Lagere lasten voor de incidenteel toegekende middelen voor Zwolle gaat Aan (€ 80.000) en Vernieuwing participatieaanpak (€ 48.468). Dit budget is toegevoegd aan de reserve NUTW-Bestuur en wordt besteed in 2023.
• Lagere lasten voor de incidenteel toegekende middelen voor Joods Erfgoed (€ 91.250) en 70 jaar Molukkers (€ 200.000). Dit budget is eveneens toegevoegd aan de reserve NUTVW-Bestuur en wordt besteed in 2023.

Regiodeal kosten

Voorbereidingskosten regiodeal
Voor de gemeentelijke voorbereidingskosten van de regiodeal is in 2020 een voorbereidingskrediet beschikbaar gesteld van €100.000. De voorbereidingskosten 2020 zijn door de gemeente voorgefinancieerd in afwachting van een beschikkking van de Provincie Overijssel voor doorverstrekking van de subsidie Regiodeal. Deze beschikking Regiodeal-Vat kosten is in december 2022 ontvangen voor de periode 2020 - 2023.  
De kosten 2021 en 2022 zijn verantwoord onder de projecten HCA en Perspectief Op Werk. In verband met een integrale verantwoording van de subsidie zijn de kosten 2020 daarom eveneens overgezet. Hierdoor kan het voorbreidingskrediet vervallen. Het project is afgesloten bij de jaarrekening.